Zon + wind = top (deel 2)

Optelsom opbrengst van zon + wind in België voor 2023. Source: GEM Energy Analytics

Zon en wind vullen elkaar goed aan over het jaar heen. Hier in België wonen we boven de evenaar. Dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.

Source: GEM Energy Analytics

Voor zon + wind = top (deel 1), klik hier

Winter = surfen op de merit order

Vandaag wint de liefhebber van de elektrificatie want de astronomische winter begint met veel wind.

merit order

Yep, er is niks leukers dan surfen op lage en negatieve elektriciteitsprijzen. In de merit order verschuift de groenste component ver naar rechts omdat er veel hernieuwbare energie – vandaag dus wind – aangeboden wordt op de elektriciteitsmarkt. Via dynamische tarieven kan zo elke particulier meegenieten van de wondere wereld van prijzen die frequent rechtstreeks gelinkt zijn aan duurzame energie.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is IMG_1784-531x1024.jpeg

In de winter zal voornamelijk ’s nachts de elektriciteitsprijs lager zijn dan gemiddeld, want dan is de vraag naar energie klein en de kans op voldoende wind groot. Ideaal dus om de warmtepomp op te zetten en om de elektrische auto te laden. Ook de slimme thuisbatterij steekt zichzelf dan vol met goedkope elektronen. Dat dergelijke systemen automatisch werken geeft veel comfort aan de gebruikers. En zo hoort het ook: goedkope duurzame energie zonder zorgen, voor Jan en alleman.

Climate Tech Innovation Hype Curve

Waarom Groenerleven.be het regelmatig over EV’s, warmtepompen, hernieuwbare energie zoals zon & wind, smart grids, batterijen, … heeft ?

Bron: svb

Deze technologieën zijn vandaag reeds volwassen en hebben een positieve impact op het klimaat. Elektrificatie is de snelste weg naar een duurzamere toekomst. Tevens blijven we werken aan groene moleculen, want beiden zijn nodig in ons streven naar een opwarming van maximaal 1.5 °C.

Noot: Wellicht stopt het niet bij 1.5°C, maar komen we ergens uit rond de 2.8°C.

Samenwerking zon & wind = top !

Ons land is gezegend met een groot voordeel: elektrische energie uit zon en wind vullen elkaar perfect aan.

Het verschil, gebaseerd op de laatste 10 jaar, tussen de maand met de hoogste gemiddelde opbrengst en met de laagste gemiddelde opbrengst, is nog geen 20%. De hernieuwbare energie die we door de koperen kabels laten stromen is dus nagenoeg constant, onafhankelijk van de periode waarin we ons bevinden.

We leven hier boven de evenaar, dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.

Elektriciteit dekt slechts 20% van ons totale energieverbruik. Doch zal ten gevolge van de groeiende elektrificatie (industrie, elektrische voertuigen, warmtepompen, …) het aandeel stijgen tot grosso modo 50% in 2050.

Daarentegen is ons verbruikspatroon minder constant dan de aanvoer van de groene elektronen, want het energieverbruik is gelieerd aan de buitentemperatuur. Hoe kouder buiten, hoe groter de vraag naar energie. Voor de industrie maar vooral voor gebouwen, zal de vraagzijde veel hoger zijn naarmate het kwik in de thermometer laag staat. 

Het 80% niet-elektrische energieverbruik krijgen we als overheid en bedrijf, maar ook als burger, het snelste naar beneden door daadkrachtig te investeren in energie-efficiënte toepassingen en isolatie, én door slim om te gaan met de kostbare kWh. 

Wetende dat België voorlopig slechts 13% van z’n elektriciteit haalt uit windenergie (= 3%-punt lager dan het gemiddelde van de EU), en dat amper 10% van onze daken bedekt zijn met zonnepanelen, is er ook aan de aanbodzijde nog veel marge voor verbetering.

Een immense uitdaging voor de komende jaren …

Elektriciteit in EU: wind & zon op kop

Wind en zonne-energie leverden in 2022 voor het eerst meer elektriciteit in de EU dan elke andere energiebron:

  • 22.3% wind en zon
  • 21.9% kernenergie
  • 19.9% aardgas
  • 16.0% steenkool
  • 10.1% waterkracht
Bron: Ember

In 2015 stak elektriciteit uit wind & zon die uit waterkrachtcentrales voorbij. In 2019 speelden ze haasje over met steenkool, om in 2022 zowel aardgas als kernenergie achter zich te laten. In zeven jaar tijd ging het marktaandeel meer dan 10% omhoog. Duurzame elektriciteit staat hoogstwaarschijnlijk voor eeuwig op het hoogste schavotje in de EU, daar mogen we trots op zijn.

De kracht van de zon zorgt niet alleen vandaag al voor veel groene elektronen, ook op termijn zal ze ons veel groene moleculen opleveren. Door duurzaamheid te integreren in onze samenleving, gaan we onze planeet terug het respect geven dat het verdient en laten we de miljoenen jaren oude fossiele brandstoffen daar waar ze thuishoren, in de grond.

Doch dwingt de geopolitieke context ons om nog sneller en meer te investeren in hernieuwbare energie, in energie-efficiëntie en in slimmere systemen zodat we rap minder afhankelijk kunnen zijn van malafide regimes.

Elektriciteitsmix 2022 – België

Feiten & cijfers (uit persbericht Elia):

  • wind- en zonneproductie blijven toenemen en breken records
  • 47% van de elektriciteitsmix komt van kernenergie, 27% van gas
  • het elektriciteitsverbruik is met 3,3% gedaald
  • de gemiddelde maandprijs per MWh (DAM) is historisch hoog, 245 €/MWh

In 4% van de tijd levert wind + zon meer dan 50% van onze elektriciteit. Dit is een verdubbeling tov 2021.

Hernieuwbare elektriciteitsproductie neemt met 14% toe, zonne-energie zelfs met 37%.

Wind en zon wisselen elkaar mooi af. De zon is ruimschoots aanwezig tussen maart en oktober, in de andere maanden halen we records met onze windproductie.

Energie is duur, en blijft waarschijnlijk nog meerdere jaren duur. Minder verbruiken is minder betalen.

België is nog steeds netto-exporteur van CO2-arme elektriciteit.

To do ?

  • Elektrificatie is de meest aangewezen manier om onze leefwereld sneller te decarboniseren, daarom gaan we blijven investeren in hernieuwbare energie.
  • Maak van elk gebouw een energiecentrale: leg zonnepanelen en/of zonneboiler op het dak en reduceer uw kWh-verbruik door efficiënte technologie (warmtepomp, A++, …) te gebruiken.
  • Sla hernieuwbare energie op in elektrische auto’s en in een thuisbatterij of wijkbatterij. Door het dynamisch tarief te gebruiken, kan je dagelijks tegen de laagste uurprijzen laden.
  • Elektrische auto’s worden de standaard omdat ze 4x minder energie verbruiken dan auto’s met verbrandingsmotor. Ze kunnen ook energie terugleveren.

België vs Duitsland

Sterk stijgende grafieken over hernieuwbare energie maken liefhebbers van de energietransitie laaiend enthousiast. Als Belg mogen we blij zijn met het groeiend besef inzake duurzaamheid. Daarentegen staan we een jaar of 10 achter ten opzichte van onze oosterbuur Duitsland, de pioniers van hernieuwbare energie: Energiewende.

Gelukkig gebruiken wij geen bruinkool- en steenkoolcentrales om periodes van weinig zon en wind op te vangen.

Noot: 50Hertz is ongeveer het oude Oost-Duitse grondgebied. Zie: Sustainability Report 2020 @ Elia.be

Elektriciteitsmix 2020

Het aandeel hernieuwbare energie groeit tot 18,7 % van onze Belgische elektriciteitsmix.

De records van zonne-energie in de lente zijn mede te danken aan het ontbreken van vliegtuigstrepen.

De productie van zonne-energie is hoger gedurende de zomermaanden en die van windenergie is meer uitgesproken tijdens de wintermaanden.

Het aandeel elektriciteit is slechts 20% van ons energiesysteem. De weg is dus nog lang, maar gelukkig zijn er steeds meer mensen en bedrijven die beseffen dat de nieuwe manier van leven zoveel waardevoller is.