De nieuwe Polestar 2, een echte Zweed?
Echt Zweeds zoals gefermenteerde haring in blik, rode huizen en robuuste auto’s met veel veiligheidstechnologie? Inderdaad, zoiets.
De Polestar 2 is geboren in het land met de langste muur. Paps Volvo en mams Geely waren er in 2019 relatief snel bij met hun eerste volledig elektrische vierwieler. Onderhuids is hij zoals talloze elektrische voertuigen Chinees van opbouw, met een ferme batterij als zwaartepunt die na de facelift de naar achter verplaatste elektromotor voedt. Doch steekt de Polestar 2 zeer degelijk in elkaar en voelt hij cozy aan, wat typisch Zweeds is.
De transfer van de 220 kW motor naar de achteras zorgt voor een sportiever rijgedrag en verandert zo de rijbeleving. Zoals decennia geleden, dienen de voorwielen eenvoudigweg om mee te sturen, en de achterwielen om het vermogen op het asfalt te brengen. Althans in deze versie, de Polestar 2 Long range Single motor. De twee andere versies krijgen ofwel een kleinere batterij, ofwel een extra motor op de vooras.
Door de batterijcapaciteit te vergroten naar 82 kWh en door een efficiency upgrade van de aandrijflijn, brengt deze Polestar 2 zijn passagiers zo’n 650 WLTP kilometers ver. Willen ze alsnog verder rijden, dan kan dat, want het laadvermogen piekt bij een bovengemiddeld 205 kW.
Tijdens onze herfstige ecotests werden verbruikscijfers van rond de 14 kWh/100 km genoteerd. Dit is zeer degelijk voor een grote middenklasser met een hoge drag area (= Cw-waarde x frontaal oppervlak). Ook al tikten we enkele keren de 12 kWh/100 km aan, in normale rijomstandigheden zal de boordcomputer ergens tussen de 15 en de 18 kWh/100 km aangeven. Bij veel snelwegkilometers op de linkerrijstrook komen daar nog enkele kWh’s bij want snelheid en verbruik zijn niet elkaars beste vrienden. You know, bij stijgende snelheid neemt de luchtweerstand kwadratisch toe.
Dankzij het Android-besturingssysteem geeft het instrumentarium intuïtief alle gewenste gegevens snel weer, zowel op het verticale middenscherm als op het horizontale bestuurdersdisplay. Dat zorgt voor een goede connectie tussen chauffeur en auto, net als de stoffen bekledingsstrip op het dashboard en de Zweedse fauteuils.
Desondanks blijven er na de facelift toch nog enkele werkpuntjes over. De Polestar 2 rijdt stugger dan gemiddeld wat deels te verzachten is door de velgen een maatje kleiner te nemen dan 20″. Met dubbel glas rondom zouden er minder decibels het gezellige interieur binnendringen, en de bekerhouders zijn onhandig geplaatst voor mensen met een droge lever.
Via de handige vijfde deur en de frunk onder de motorkap kan je desgewenst 448 liter gerstenat van Leuven naar Göteborg transporteren, of onderweg met vier personen deels consumeren. Ben je met vijf, dan gaat de arme stakker midden achterin minder comfortabele tijden tegemoet door de brede middentunnel waarin de accucellen deels zijn ondergebracht.
De Polestar 2 is een voertuig dat er – door zijn robuuste postuur en uitstraling -nu al deels staat als een klassieker. Ondanks ander DNA, geeft hij met z’n ietwat bolle voorruit, kofferknikje en behaaglijk interieur een knipoog naar een oudere Zweed, de legendarische Saab 900.
De degelijkheid waarmee sommige voertuigen in elkaar gestoken zijn schept vertrouwen. Een kwaliteitsgevoel dat voor velen een vereiste is bij de aanschaf van een elektrisch voertuig. De Polestar 2 die in Zweden ontworpen is, geeft dat vertrouwen, en dat vind je dan ook terug in de hoge herverkoopwaarde.
Dat Polestar zwaar investeert in technologie en duurzaamheid maakt hun verhaal toekomstbestendig. Andere types van het merk komen binnenkort met een nog lagere LCA op de markt. Die levenscyclusanalyse bevat het volledige energetische plaatje: van het maken, het gebruik/verbruik, tot en met het recycleren van het voertuig achteraf. In België is de LCA voor een elektrisch voertuig drie keer beter dan een gelijkwaardig voertuig op diesel of benzine. Wordt het voertuig geladen met elektronen uit CO2-arme energiebronnen zoals tijdens de daluren bij dynamische tarieven, dan scoor je nog beter.
Ook de V2G-testen die Polestar doet waarbij de auto als VPP (virtuele power plant) dient, kaderen het toekomstperspectief. En daar gaat het verhaal van Polestar grotendeels over; de ecologische voetafdruk verkleinen om de gezondheid van onze planeet te verhogen. I like that.
Dynamisch + onbalans oktober 2023
De energiewereld verandert snel, en in de goede richting. Vandaag kan je niet meer meepraten over het nuttig gebruik van de kWh zonder het dynamisch tarief en het onbalans tarief in kaart te brengen.
Gebruik je thuis een warmtepomp, rij je met een elektrische auto, heb je een slimme thuisbatterij, wil je impact hebben op het algemene energieverbruik, … schakel dan over op dynamische tarieven (DA) en doe mee aan netbalancering (FCR).
Grafieken zeggen meer dan duizend woorden, vandaar enkele DA-curves van oktober 2023:
Onbalans oktober 2023:
Heb je nog een duur vast- of variabel elektriciteitscontract ? Waarom ?
2030: World Energy Outlook
IEA Executive Director Fatih Birol: The transition to clean energy is happening worldwide and it’s unstoppable. It’s not a question of ‘if’, it’s just a matter of ‘how soon’ – and the sooner the better for all of us.
+1.75°C warmest september ever
Earth just had the hottest September on record, around 1.75°C warmer for the month of September compared to the pre-industrial reference 1850-1900 period.
This extreme month has pushed 2023 into the dubious honour of first place – on track to be the warmest year and around 1.4°C above preindustrial average temperatures.
The year 2023 is now on track to be the warmest year on record. Numerous high temperature records have been broken in recent months.
The fact that an individual month exceeds the 1.5 °C limit does not mean that we will permanently exceed the 1.5°C level specified in the Paris Agreement which refers to long-term warming over many years.
Source: WMO
Climate Tech Innovation Hype Curve
Waarom Groenerleven.be het regelmatig over EV’s, warmtepompen, hernieuwbare energie zoals zon & wind, smart grids, batterijen, … heeft ?
Deze technologieën zijn vandaag reeds volwassen en hebben een positieve impact op het klimaat. Elektrificatie is de snelste weg naar een duurzamere toekomst. Tevens blijven we werken aan groene moleculen, want beiden zijn nodig in ons streven naar een opwarming van maximaal 1.5 °C.
Noot: Wellicht stopt het niet bij 1.5°C, maar komen we ergens uit rond de 2.8°C.
Climate change
What’s causing global warming? No, it’s not the sun (or Milankovitch cycli), it’s not volcanoes, it’s not aerosols, it’s not changes in land use, it’s not ozone pollution or some other natural factors. Yes, it’s greenhouse gases, as the result of human activity.
Copernicus: July 2023, the warmest month in Earth’s recent history.
IPCC: Human activities, principally through emissions of greenhouse gases, have unequivocally caused global warming. Carbon dioxide is responsible for most of global warming.
NASA: There is unequivocal evidence that Earth is warming at an unprecedented rate. Human activity is the principal cause.
WMO: The summer of extremes continues. July was the hottest month ever recorded. This is the new normal and does not come as a surprise.
Carbon brief: The best estimate of the human contribution to modern warming is around 100%.
Antonio Guterres, the UN Secretary General: The era of global warming has ended and “the era of global boiling has arrived”.
The Nature Conservancy: Yes, over 97% of scientist agree that humans cause climate change.
APN: The drastic effects of climate change and climate variability pose a significant threat to humanity.
Let’s listen to all those climate scientists (meteorologists, oceanographers, glaciologists, …) and take action. Let’s fight greenhouse gases.
Duck curve
Enkele jaren geleden verscheen hier een artikel over het dynamisch tarief waarin ook de duck curve op de rooster werd gelegd. Gezien de snelle evolutie van de energietransitie is het aangewezen daarop terug te komen want de duck curve zou nagenoeg ieders vriend kunnen zijn.
In het midden van de dag is er weinig vraag naar elektriciteit onder andere omdat we onszelf steeds meer voorzien van lokaal opgewekte groene energie, stroom uit de zon bijvoorbeeld. Lagere en soms zelfs negatieve prijzen zijn het gevolg want de wet van vraag en aanbod bepaalt immers de prijs. Met een vast- of variabel contract kan u hiervan niet genieten, switchen naar dynamisch tarief is noodzakelijk.
In de wintermaanden is de curve met dalprijzen tijdens de namiddag minder uitgesproken wegens een zwakkere zon die minder schijnt dan in de andere seizoenen wanneer ze hoger en langer boven de horizon staat. In de winter zal voornamelijk ’s nachts de elektriciteitsprijs lager zijn dan gemiddeld, want is de vraag klein maar ook de kans op voldoende wind groot. Het ideale moment dus om de warmtepomp op te zetten en om de elektrische auto (EV) goedkoper te laden.
Door de groeiende capaciteit aan zonnepanelen (PV) zakt de buik van de eend, en op termijn zal ook zijn kop meer naar beneden gaan omdat de groep prosumenten steeds meer gebruik gaat maken van verschillende variaties van korte termijn opslagsystemen zoals batterijen, EV’s met V2G, buffervaten en boilers, TES, … en zo de vraag naar elektronen tijdens de avondpiek beperken.
Misschien is het tijd om het capaciteitstarief te laten varen tijdens dalmomenten? Het capaciteitstarief heeft absoluut zijn nut tijdens de piek en aanbodschaarste, maar men zou tijdens de zonnigste uren de spanning in de straat perfect kunnen reduceren door EV’s tegen 11 kW (en zelfs 22) te laden indien de spanning in het koper richting 253 Volt gaat: zie capaciteitstarief 2.0. De huidige uitval van sommige PV-omvormers tijdens felle zon kan zo omgebogen worden in een win-win for all. Energie verspillen was iets van vroeger, is niet meer voor deze AI-tijden.
Het plaatsen van oost-west georiënteerde zonnepanelen geeft een betere spreiding en een groter financieel voordeel bij gebruikers van het dynamisch tarief. Het kleine kWh-verlies tov PV op het zuiden geeft door de uitbreiding naar de duurdere uren toch een meerwaarde, en heeft een positieve impact op netcongestie.
Met een slim BEMS kan je nog meer ecologische en economische winst halen uit wisselende uurtarieven. Pioniers die al in efficiënte en intelligente technologie geïnvesteerd hebben hoeven bij het slapengaan alvast geen eendjes meer te tellen, het gevaar op een nachtmerrie over financiële katers mbt hun elektriciteitsfactuur is nihil.
EQS SUV, de slimste en meest comfortabele EV
Hou je van technologie, ben je een dagdromer of heb je een obese portefeuille … lees zeker verder.
Je krijgt een portie luxe, comfort en gebruiksgemak die nooit eerder in één elektrisch voertuig is geëngineerd.
Als kind kreeg ik veertig jaar geleden een reuzensmile telkens ik achterin een Mercedes S-klasse mocht plaatsnemen. Vandaag als vijftiger, ervaar ik achter het stuur van de EQS SUV 580 dezelfde bekoring. Zoveel verfijnde kwaliteit samengebracht in één technologisch en duurzaam geheel is ongezien in autoland. Deze hoge limousine schenkt je rust, warmte en geborgenheid.
Enkele weetjes voor je instapt:
- deze 7-zitter met Cx-waarde van 0.26 heeft een ecoverbruik van 2,3 kWh/100 km per persoon
- op gewone wegen geraak je +600 km ver met één laadbeurt
- ook met volle koffer van 880 l, zit deze Obelix in minder dan 5 sec aan 100 km/h
- onze olijke dikkerd van 544 pk kan een trailer met twee paarden trekken, tot 1.8 ton
- de garantie op de 108 kWh batterij is genereus: 10 jaar of 250.000 kilometer
- de recyclagegraad, eventueel na nog een second life als wijkbatterij, is +96%
- dankzij 10° meedraaiende achterwielen keer je deze EV ook in een kleine straat
- door de luchtvering en zachte fauteuils rijd je niet, maar zweef je doorheen de kilometers
- nog niet in de wolken? het impressionante hyperscreen is geestverruimend
Maar het meest indrukwekkende is onzichtbaar: de EQS is vooral slim. Menig technofiel omarmt de instelling ‘intelligente recuperatie’ waarmee deze bolide niet enkel voor zich uit kijkt (adhv gps, camera’s en geheugen) maar ook in de toekomst lijkt te kijken. Alsof hij kan anticiperen op de kat die in het volgende straatje roekeloos gaat oversteken.
De S-klasse die in verschillende types bestaat, is de eerste auto die autonoom level 3 mag rijden. Daarbij kan je legaal de krant lezen achter het stuur. Weliswaar voorlopig enkel gecertificeerd op sommige plaatsen in Duitsland en de USA, maar werkend én veilig. Het schetst onze toekomst.
De laadcurve van deze relatief ingetogen SUV is behoorlijk vlak en piekt bij 207 kW, zo rij je desgewenst van Brussel naar St. Tropez in slechts 4 laadsessies van een kwartier.
Oeps, de kinderen lusten geen bouillabaisse maar smachten naar pizza of paëlla. No problem, wellicht rij je verder naar Napels of Valencia want geen kilometer is teveel voor deze alleskunner. Hij rijgt ze aaneen met het gemak van een hoge snelheidstrein. Telkens stap je fris als een hoentje uit.
De hogere doch galante EQS is het nec plus ultra in de autowereld. Hij is niet enkel buitengewoon op vlak van kwaliteit, technologie en comfort voor elektrische SUV’s, gezien het totaalpakket is hij de Asterix tout court. Chapeau !
Eerst elektriciteit
In de energietransitie staat elektrificatie op nummer één.
Energie-efficiëntie en elektrificatie gaan namelijk hand in hand. Willen we onze koolstofuitstoot snel en drastisch verminderen, dan zullen we sneller moeten schakelen naar warmtepompen en elektrische auto’s. We gaan de komende 12 jaar ongeveer 60% meer elektriciteit nodig hebben. Een goede evolutie dus.
Liefst duurzame elektriciteit die lokaal wordt opgewekt, zoals zonnepanelen- en windenergie. Energie gaat steeds meer lokaal worden geproduceerd, opgeslagen en verbruikt worden.
Aanhoudende hittegolven
Begin juli 2023 was het gemiddeld gezien de warmste week sinds mensenheugenis … en eigenlijk is het effect van El Niño nog maar pas begonnen. Dit voorspelt niet veel goeds voor 2023 en 2024.
Bij velen is het besef aanwezig dat wij aan de knoppen zitten van onze zelfgecreëerde oven. Niemand anders dan de huidige 8 miljard mensen bepalen in welk klimaat wij, maar vooral de volgende generaties zullen leven. Hoeveel respect hebben we voor de planeet en voor andere mensen ?
Tijd voor actie.
11 kWh/100 km Ioniq 6, snelladende zuinige comfortbolide
De Hyundai Ioniq 6 laadt als een raket, heeft het verbruik van een elektrische fiets en zoeft geruisloos als een limousine over het asfalt. Ongetwijfeld gaan liefhebbers van mooie voorwerpen het warm krijgen van zijn gracieuze uiterlijk, maar met zijn arsenaal aan technologisch vernuft gaat hij ook veel hersenen op temperatuur brengen. De Ioniq 6 negeren gaat niet.
Met een verbruik van 11,1 kWh/100 km tijdens de ecotest geraakt dit aerodynamisch meesterwerk (Cx-waarde 0.21) 695 kilometer ver. Wetende dat je er dan op 15 minuten tijd +400 km actieradius aan de snellaadpaal bijgooit, dan kiepert zelfs een die-hard petrolhead range anxiety ad hoc de prullenmand in.
Reizen kan met deze middenklasser probleemloos, ook de passagiers achteraan krijgen voor hun benen een zee aan ruimte in dit interieur dat opgebouwd is uit gerecycleerde visnetten en duurzame producten. Zo drijft de Ioniq 6 het ecogehalte verder op, los van de onderhuidse toptechnologie.
Dankzij algemene investeringen in zon en wind krijgen we regelmatig de kans om negatief geprijsde elektriciteit (bij dynamisch contract) te gebruiken om de batterij (53 of 77 kWh) te laden. Yep, je wordt dan thuis betaald voor de groene elektronen die in je batterij stromen. Omdat de Ioniq 6 ook beschikt over bidirectionele mogelijkheden, kan je die stroom via V2L naderhand nog voor andere doeleinden dan het rijden gebruiken; voor de caravan, fietsen opladen, …
Van de sexy achterspoiler met opwaartse pixels worden ’s nachts ook overvliegende trekvogels instant gelukkig. Handig om het kopje koffie op te zetten tijdens de korte 800 Volt-laadsessie, maar vooral nuttig om het volgende laadbezoek uit te stellen: alles voor de lage luchtweerstand, you know.
De opdringerige rijhulpsystemen zouden we ook hier liever kwijt dan rijk zijn. Dit kwaaltje waar menig nieuwe auto last van heeft, is te wijten aan steeds meer geautomatiseerde systemen. De Ioniq 6 rijdt, bliept en piept dan ook autonoom level 2. Het e-pedal met vijf instelmogelijkheden via de paddles aan het stuur blijft een waar genot, een tof speeltje voor energierecuperatie op maat.
Wereldwijd voeren SUV’s de EV-verkooplijsten aan. Daarmee is het moeilijker weinig te verbruiken, laat staan ecoritten van onder de 10 kWh/100 km uit te voeren. Aerodynamica en gewicht, maar ook een efficiënte aandrijflijn bepalen de graad van energieconsumptie. Hyundai toont met deze gestroomlijnde sedan hoe de lat in de toekomst hoger gelegd kan worden. It’s all about efficiency.
De mix van uiterlijke sierlijkheid en innerlijke kwaliteiten draagt bij tot een niet te versmaden low impact cocktail die mij als kilometervreter eindeloos geserveerd mag worden. Trendy & fun to drive, vanaf 46.000 Euro.
Zelden gezien, je bent letterlijk de laagste van de bende maar torent figuurlijk overal bovenuit. Klasse !
Opbrengst zon Nederland
El Niño
El Niño is een natuurlijk fenomeen dat zorgt voor opwarming van het zeewater langs de evenaar in de oostelijke Stille Oceaan. Dit heeft effecten voor het weer in grote delen van de wereld, de gemiddelde temperatuur zal tijdelijk stijgen.
Volgens meteorologen van het WMO gaan we de komende vijf jaren bijna zeker een recordtemperatuur op aarde breken. De waarschijnlijkheid van een tijdelijke overschrijding van de 1,5-graaddrempel is 66 procent.
La Niña is gaan slapen. Hang uw dikke jas maar aan de kapstok, we zijn vertrokken voor enkele jaren speeltijd met El Niño.
Onze blauwe planeet
Een beetje context
Zonder te beseffen welke schade we aanrichten, halen we al vele tientallen jaren extreme hoeveelheden fossiele brandstoffen uit de aarde om éénmalig te gebruiken, om te verbranden. Gevolg: klimaatverandering.
In onze nieuwe wereld, waarin we gebruik maken van hernieuwbare energie en van beduidend minder grondstoffen die we nagenoeg onbeperkt kunnen hergebruiken, gaan we merkbaar minder schade aanbrengen aan de planeet waarop we ons bevinden.
- Denk oubollig, denk fossiel.
- Denk toekomstgericht, denk hernieuwbaar.
424 ppm CO2
Thuisbatterij 2.0 = slim, lucratief en duurzaam
Met een thuisbatterij kan je zelf opgewekte groene stroom uit zonnepanelen opslaan voor een later tijdstip, zo verhoog je het zelfverbruik van ongeveer 30% naar ruwweg 75% (afhankelijk van meerdere factoren).
Het stopzetten van de terugdraaiende teller (salderen in NL) gaat de burger in sneltempo richting thuisbatterij duwen. Nog sneller ontstaat de noodzaak voor een slimme thuisbatterij.
Die thuisbatterij 2.0 doet nagenoeg alles hetzelfde als een gewone thuisbatterij, maar dan beter want slimmer, lucratiever en duurzamer.
What’s the difference ?
- Je laadt als de zon schijnt én/of als de prijs van elektriciteit laag of negatief is (via dynamische tarief is prijs gelinkt aan zon én wind), en ontlaadt/injecteert als de prijs hoog is
- Een deel van de batterij (bv. eerste en laatste 10%) reserveer je voor het net op 50.0 Hz te houden (netbalancering via FCR), deze VPP zorgt voor extra inkomsten en verlengt de levensduur
- Uw verbruikspatroon en de weersvoorspellingen zijn geïntegreerd in het EMS (stuursysteem)
- Als de slijtagekost van de batterij groter zou zijn dan een bepaalde actie van het EMS, dan wordt deze niet uitgevoerd
- Gemoedsrust, want de slimme batterij denkt voor u
Global T, last 2022 years
E-fuels for cars? No!
Weetjes over EV’s … want het gaat snoeihard
In 2012 heeft Tesla de elektrische auto (EV) vanonder het stof gehaald. Sinds enkele jaren zetten ook andere merken reuzenstappen voorwaarts. Enerzijds is de ontwikkeling van auto’s met elektromotoren en batterijen eigenlijk nog maar juist begonnen, anderzijds is vandaag al de zuinigste auto, de snelste auto, de slimste auto, de meest duurzame auto … elektrisch. Yep, het gaat snoeihard in de EV wereld.
Bij deze enkele weetjes zodat u met uw buurvrouw op niveau kan meepraten:
- 1.000.000 km garantie op de batterij bij Toyota en Lexus
- 300 km actieradius op 15 minuten tijd laden is al mogelijk bij middenklassers
- Nio swapt een batterij in 5 minuten (75 of 100 kWh, eind dit jaar 150 kWh SSB)
- Rimac laadt tegen 500 kW, maar thuisladen tegen 11 kW zal standaard zijn
- Tesla en BYD verkochten beiden meer dan 1 miljoen EV’s in 2022
- BYD streeft naar 4 miljoen EV’s in 2023
- de helft van de batterijen bij Tesla en BYD zijn LFP, bevatten dus geen kobalt
- Tesla’s elektromotoren zijn fantastisch, toch scoort Lucid 2.5x beter in kW/kg
- veel merken bieden V2L aan, weldra ook V2G (zoals bij Nissan Leaf)
- op vakantie gaan met een EV lukt perfect, de wildgroei aan snelladers langs autostrades is reeds aanwezig (check ABRP)
- dit jaar verschijnen nog meer middenklassers met actieradius van +600 km
- nieuwe Chinese merken gaan onze markt de komende jaren overspoelen
- EV’s worden steeds goedkoper, in 2025 komt VW met een ID.2 van <25.000 Euro
Maar waarom veranderen we best van verbrandingsmotor (ICE) naar EV ? Vanwege het klimaat, snel minder fossiele brandstoffen verspillen is de boodschap want +1.5°C komt snel dichterbij. Niet enkel omdat EV’s 3x minder energie verbruiken, in se draait het rond de LCA (levenscyclusanalyse), deze bevat het volledige plaatje: het maken, het gebruik/verbruik, en het recycleren van het voertuig. De LCA van EV’s is ongeveer 3 à 4 keer beter dan die van onze auto’s met verbrandingsmotor, en wordt dankzij hernieuwbare energie en technologie alleen maar beter in de toekomst.
EV’s zijn superieur. Er is geen enkele reden om te twijfelen aan de toekomst van elektrische auto’s. Alle andere auto’s worden weldra verbannen naar de geschiedenisboeken.
Indien u denkt dat ons grid niet klaar zal zijn voor het laden van al dit technologisch vernuft: don’t, we gaan daar klaar voor zijn. En al die grondstoffen, zijn die voldoende aanwezig ? Yep, ook deze zitten klaar voor ontginning. Voorlopig meestal buiten Europa, maar ook hier zijn grote veranderingen op komst.
Leuke ‘Tech Talks’ over efficiëntie bij Mercedes en Lucid. Enjoy watching, love or start loving EV’s.
Samenwerking zon & wind = top !
Ons land is gezegend met een groot voordeel: elektrische energie uit zon en wind vullen elkaar perfect aan.
Het verschil, gebaseerd op de laatste 10 jaar, tussen de maand met de hoogste gemiddelde opbrengst en met de laagste gemiddelde opbrengst, is nog geen 20%. De hernieuwbare energie die we door de koperen kabels laten stromen is dus nagenoeg constant, onafhankelijk van de periode waarin we ons bevinden.
We leven hier boven de evenaar, dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.
Elektriciteit dekt slechts 20% van ons totale energieverbruik. Doch zal ten gevolge van de groeiende elektrificatie (industrie, elektrische voertuigen, warmtepompen, …) het aandeel stijgen tot grosso modo 50% in 2050.
Daarentegen is ons verbruikspatroon minder constant dan de aanvoer van de groene elektronen, want het energieverbruik is gelieerd aan de buitentemperatuur. Hoe kouder buiten, hoe groter de vraag naar energie. Voor de industrie maar vooral voor gebouwen, zal de vraagzijde veel hoger zijn naarmate het kwik in de thermometer laag staat.
Het 80% niet-elektrische energieverbruik krijgen we als overheid en bedrijf, maar ook als burger, het snelste naar beneden door daadkrachtig te investeren in energie-efficiënte toepassingen en isolatie, én door slim om te gaan met de kostbare kWh.
Wetende dat België voorlopig slechts 13% van z’n elektriciteit haalt uit windenergie (= 3%-punt lager dan het gemiddelde van de EU), en dat amper 10% van onze daken bedekt zijn met zonnepanelen, is er ook aan de aanbodzijde nog veel marge voor verbetering.
Een immense uitdaging voor de komende jaren …
Winnende wind in EU – 2022
To hype, or not to(o) hype: waterstof
Menig sterveling heeft vandaag een mening over waterstof.
Met de regelmaat van de klok worden hypotheses zoals “Onze volgende auto zal wel op waterstof rijden.” en “Binnenkort gaat ons huis verwarmd worden met een waterstofketel.” vandaag door sommigen als halve waarheden gepercipieerd.
In zo’n geval wordt er dan van mijnentwege voorzichtig gepolst naar de wetenschappelijke context achter deze stellingname. Enigszins teleurgesteld tracht ik daarna voorzichtig te argumenteren dat we tevreden mogen zijn indien eind volgend decennium alle gebruikte waterstof voor de industrie (momenteel 120 miljoen ton wereldwijd) duurzaam gaat opgewekt worden. Laat staan dat we nu reeds grijze H2 verspillend gaan gebruiken in auto’s of huizen terwijl de reeds functionerende alternatieven veel klimaatvriendelijker zijn.
Mogelijks is volgende feit redelijk confronterend, maar heden ten dage wordt er amper groene waterstof geproduceerd, en helaas is er binnen afzienbare tijd weinig verbetering in zicht. Geloven in wonderbaarlijke economische en geopolitieke correctere scenario’s is nobel, maar realistisch blijven is noodzakelijk. De vele inspanningen op vlak van productie, transport en opslag van waterstof die mondiaal gepland staan, zullen pas in een later stadium hun vruchten afwerpen.
To the point:
- korte termijn energietransitie = elektrificatie
- lange termijn energietransitie = elektrificatie + waterstof
Wil je meer duiding over het toekomstperspectief van waterstof ? Lees ‘Geopolitics of the Energy Transformation, the Hydrogen Factor’ van IRENA.
ET (energietransitie) Quiz 1
1. De huidige klimaatverandering wordt niet veroorzaakt door de stand van de zon of door vulkaanuitbarstingen. De opwarming van onze aarde wordt voornamelijk veroorzaakt door de verbranding van fossiele brandstoffen. De aarde krijgt het restproduct CO2 niet meer verwerkt, met opeenhoping van dit broeikasgas in de atmosfeer tot gevolg. Hoeveel CO2-equivalent (CO2 + andere broeikasgassen) wordt er jaarlijks wereldwijd uitgestoten ?
a. 20.000 ton
b. 30.000.000 ton
c. 50.000.000.000 ton
2. De zon straalt met ongeveer 1.000 Watt/m2 op ons land. Zonnepanelen (PV) en zonneboilers (ZB) capteren deze hernieuwbare energie in de vorm van elektrische en thermische energie. In welke grootteorde ?
a. PV 10% (= 100 W/m2) en ZB 20%
b. PV 20% en ZB 60%
c. PV 40% en ZB 40%
3. De meeste warmtepompen (WP) staan in de koudste landen. Warmtepompen brengen warmte van buiten naar binnen, ook als het vriest. Met een seizoensrendement (SCOP) van 400% gebruiken ze 4 keer minder energie dan verwarmingsketels. Hoeveel energie zou de WP verbruiken indien deze een mazoutketel met jaarlijks verbruik van 2.000 liter in een goed geïsoleerd huis vervangt ?
a. 2.000 kWh
b. 5.000 kWh
c. 10.000 kWh
4. Elektrificatie is de meest aangewezen manier om onze leefwereld sneller te decarboniseren. Daarom blijft de Europese Unie fors investeren in duurzame elektriciteit. Wat is vandaag het aandeel CO2-arme elektriciteit (uit zon, wind, waterkracht en nucleaire installaties) in de EU ?
a. 21%
b. 37%
c. 54%
5. Waterstof is geen energiebron, het is zoals elektriciteit een energiedrager. Het moet dus gemaakt worden. Hoe kunnen we groene waterstof maken ?
a. door met elektriciteit water (H2O) te splitsen, elektrolyse
b. door aardgas (CH4) te splitsen, via SMR (stoomreforming)
c. door ammoniak (NH3) te ontginnen uit bronnen voornamelijk uit Midden-Oosten, Zuid-Amerika en Oceanië
Antwoorden: 1c, 2b, 3b, 4c, 5a
Elektriciteit in EU: wind & zon op kop
Wind en zonne-energie leverden in 2022 voor het eerst meer elektriciteit in de EU dan elke andere energiebron:
- 22.3% wind en zon
- 21.9% kernenergie
- 19.9% aardgas
- 16.0% steenkool
- 10.1% waterkracht
In 2015 stak elektriciteit uit wind & zon die uit waterkrachtcentrales voorbij. In 2019 speelden ze haasje over met steenkool, om in 2022 zowel aardgas als kernenergie achter zich te laten. In zeven jaar tijd ging het marktaandeel meer dan 10% omhoog. Duurzame elektriciteit staat hoogstwaarschijnlijk voor eeuwig op het hoogste schavotje in de EU, daar mogen we trots op zijn.
De kracht van de zon zorgt niet alleen vandaag al voor veel groene elektronen, ook op termijn zal ze ons veel groene moleculen opleveren. Door duurzaamheid te integreren in onze samenleving, gaan we onze planeet terug het respect geven dat het verdient en laten we de miljoenen jaren oude fossiele brandstoffen daar waar ze thuishoren, in de grond.
Doch dwingt de geopolitieke context ons om nog sneller en meer te investeren in hernieuwbare energie, in energie-efficiëntie en in slimmere systemen zodat we rap minder afhankelijk kunnen zijn van malafide regimes.
Zweden – Europese aardmetalen
In het hoge noorden van Zweden ligt een schat aan zeldzame aardmetalen die de EU nodig heeft om minder afhankelijk te worden.
De mijnsite is gigantisch en produceert met twee andere LKAB-mijnen in de regio 80 procent van het Europese ijzererts dat naar de staalbedrijven in de EU vertrekt. Het bedrijf heeft bovendien grootse plannen en profileert zich als een belangrijke speler in twee domeinen die van cruciaal belang zijn voor Europa: de vergroening van de economie en de productie van zeldzame mineralen die nodig zijn voor de bouw van elektrische auto’s en windmolens.
LKAB wil vanaf 2027 beginnen met de extractie van fosfor en zeldzame aardmetalen uit het afval van ijzererts, om de Europese afhankelijkheid van vooral China af te kunnen bouwen.
‘Dit kan de grootste mijn voor fosfor en zeldzame aardelementen in Europa worden. Dat is niet alleen goed nieuws voor ons, maar ook voor Zweden, voor Europa en voor het klimaat. De productie van kritieke zeldzame materialen is cruciaal om de groene transitie mogelijk te maken.’
Volledige artikel uit De Standaard: ‘Om cruciale mijn te redden, gaat centrum Kiruna tegen de grond.’
Aanvulling: vodcast by SIM2 KU Leuven – Responsible mining in Europe @ Boliden: koper, nikkel, kobalt, zink, lithium, tellurium (voor PV), …
Elektriciteitsmix 2022 – België
Feiten & cijfers (uit persbericht Elia):
- wind- en zonneproductie blijven toenemen en breken records
- 47% van de elektriciteitsmix komt van kernenergie, 27% van gas
- het elektriciteitsverbruik is met 3,3% gedaald
- de gemiddelde maandprijs per MWh (DAM) is historisch hoog, 245 €/MWh
In 4% van de tijd levert wind + zon meer dan 50% van onze elektriciteit. Dit is een verdubbeling tov 2021.
Hernieuwbare elektriciteitsproductie neemt met 14% toe, zonne-energie zelfs met 37%.
Wind en zon wisselen elkaar mooi af. De zon is ruimschoots aanwezig tussen maart en oktober, in de andere maanden halen we records met onze windproductie.
Energie is duur, en blijft waarschijnlijk nog meerdere jaren duur. Minder verbruiken is minder betalen.
België is nog steeds netto-exporteur van CO2-arme elektriciteit.
To do ?
- Elektrificatie is de meest aangewezen manier om onze leefwereld sneller te decarboniseren, daarom gaan we blijven investeren in hernieuwbare energie.
- Maak van elk gebouw een energiecentrale: leg zonnepanelen en/of zonneboiler op het dak en reduceer uw kWh-verbruik door efficiënte technologie (warmtepomp, A++, …) te gebruiken.
- Sla hernieuwbare energie op in elektrische auto’s en in een thuisbatterij of wijkbatterij. Door het dynamisch tarief te gebruiken, kan je dagelijks tegen de laagste uurprijzen laden.
- Elektrische auto’s worden de standaard omdat ze 4x minder energie verbruiken dan auto’s met verbrandingsmotor. Ze kunnen ook energie terugleveren.
Test uw EPC
Vandaag is het gemiddeld verbruik van de Vlaamse woning 390 kWh/m2 jaar. Binnen een kleine dertig jaar zouden we die waarde terug moeten brengen tot 100 kWh/m2. Isoleren is en blijft de boodschap.
Slechts 4% van onze woningen in Vlaanderen is klaar voor 2050. Ook wat betreft technologie/technieken geïnstalleerd in ons huis is het triestig gesteld.
Minder dan 15% van onze Vlaamse woningen heeft zonnepanelen op z’n dak, en nog geen 2% heeft thuis reeds een efficiënte warmtepomp geïnstalleerd. Die bedroevend lage waarden tonen aan dat er nog veel kennis moet worden bijgebracht en dat er nog heel veel moet gebeuren.
De 4 meest effectieve maatregelen die de burger kan nemen in de noodzakelijke energietransformatie:
- isoleren
- warmtepomp
- zonnepanelen en/of zonneboiler
- elektrische auto/deelwagen (indien u een wagen nodig heeft)
Less kWh = better for the planet and more money in the pocket
Renewable energy in 2027
Europe’s gas storage
Winter is coming, check your contract !
De energieprijzen zijn al geruime tijd onstabiel, ook de gascontracten hebben een turbulent bestaan. Verwarmt u nog op gas en heeft u geen vast contract meer, dan kan u d’r goed aan doen om uw contract voor deze winter te herbekijken.
Bij meerdere leveranciers zijn er grote verschillen tussen de gasprijzen bij verschillende contracttypes, tot x3 per maand.
Tips voor een lagere gasrekening tijdens deze winter:
- Doe de V-test (Consumentenbond in NL)
- Check de tariefkaarten, de prijs per kWh is doorslaggevend bij hoog verbruik
- Gas van ZTP (Zeebrugge) is voorlopig goedkoper dan TTF (Nederland)
- Controleer maandelijks de tariefkaarten en durf te switchen van leverancier en/of type contract
- Heeft u nog geen digitale gasmeter, dan geeft u best elke eerste dag van de maand de meterstand door via de website van de leverancier
Idem dito voor elektriciteitscontracten, controleer en verander indien nodig. De elektriciteitsprijs is ongeveer 2.5 keer (2x gasprijs + 0.425x CO2-prijs) duurder dan de gasprijs.
Door vandaag energiecontracten grondig onder de loep te nemen, kan een gemiddeld gezin komende winter tot duizend Euro en meer besparen. Die winst wordt dan thuis best geïnvesteerd in energie-efficiënte aanpassingen zodat u steeds minder energie zal verbruiken en dus steeds minder zal moet betalen.
Why is 1.5°C important ?
Onze atmosfeer, een open riool
In 1988 werd het IPCC door de Verenigde Naties opgericht.
Sindsdien is de alarmbel jaarlijks blijven afgaan. Bijna 90% van de CO2-emissies van ons volledige CO2-budget, wat moest leiden naar een maximale temperatuurstijging van 1.5°C, is al uitgestoten. Daarvan ongeveer 50% na de oprichting van het IPCC.
Door ons als selectief doofstomme kinderen te gedragen, hebben we onze atmosfeer in sneltempo veranderd in een open riool.
We stevenen af op +3.0°C in 2100, en dat is catastrofaal.
Maar de belangrijkste stof in onze biosfeer (zijnde CO2) heeft ook onze oceanen reeds aangetast. Zij lijden evenzeer onder ons wangedrag. Ze zijn verzuurd, met ook daar het nodige verlies aan biodiversiteit tot gevolg.
U leest het goed, zowel onze atmosfeer, als onze oceanen, als het land waarop we leven, hebben het op relatief korte tijd extreem moeilijk gekregen. Doch kunnen we door ons menselijk gedrag aan te passen, hier nog iets aan doen. Heden en daarna.
Time to change. Time to stop climate change !
Thanks !
COP & SCOP van een warmtepomp
Warmtepompen onttrekken buitenshuis warmte aan lucht (of water) om deze dan binnenshuis terug af te geven. De COP zegt iets over het verbruik van een warmtepomp (WP). Hoe hoger dit getal, hoe lager het elektriciteitsverbruik van de WP. De SCOP geeft het gewogen gemiddelde weer van een heel jaar, bij een moderne WP kan deze waarde boven de 5 liggen.
Ook als het koud is, haalt de WP nog veel energie uit de buitenlucht, want bij 0°C (= 273 K) zit er nog warmte in onze atmosfeer. Met regelmaat wordt het vriespunt van water als rendabele grens voor warmtepompen beschouwd door Jan Modaal, gelukkig is dit niet zo. Er bewegen immers nog veel moleculen onder het nulpunt van de Celsiusschaal, waardoor warmtepompen ook uiterst efficiënt/rendabel zijn als het vriest.
Het rendement van een verwarmingsketel ligt onder de 100%, wat vergelijkbaar is met een SCOP-waarde lager dan 1. In de nabije toekomst zullen er dan ook geen verwarmingsketels meer gebruikt worden in nieuwe gebouwen, en dat is positief voor het klimaat & milieu.
Oh ja, zonnepanelen zijn de beste vriendjes van de WP, zelfs in de winter. Elke kWh die we plaatselijk opwekken en dan efficiënt gebruiken is een stap in de goede richting.
Snellaadkoning & techno queen: EV6
De silver bullet voor onze energietransformatie is geboren. Deze alleskunner blijkt één brok technologisch vernuft met groene elektronen in z’n koperen aders te zijn, hij is bidirectioneel hoogbegaafd.
- 10 tot 80% laden in 18 minuten, 100 km in 4.5 min.
- 350 kW max. laadvermogen, 225 kW @ 50% SoC, 800 V
- 528 km actieradius (eco zelfs 560 km)
- 13,2 kWh/100 km tijdens ecorit
- V2L van 3.600 Watt
De titel ‘Car of the year 2022′ heeft de Kia EV6 niet gestolen. Indien u het niet warm krijgt van z’n futuristische voorkomen, dan ongetwijfeld wel van zijn prestaties want deze zijn van een opmerkelijk kaliber. Hij laadt niet alleen sneller dan z’n schaduw, hij ontlaadt ook nog eens. Ontladen ?
Deze zuinige elektrische auto beschikt over V2L. Dit is de eerste trap van bidirectioneel laden en de voorbode van V2G/V2X. Door de bidirectionele lader is deze BEV in staat om tot 3.600 Watt vermogen te leveren aan een verbruiker naar keuze: caravan, elektrische fiets, grasmachine, espressomachine, wafelijzer, … you name it. Op termijn zal deze 3.6 kW V2L plaatsmaken voor 11 kW V2G, en dat gaat de energietransitie in een stroomversnelling brengen.
Met V2G kan u een huis voeden, of het grid (elektrische net) in evenwicht brengen: goedkoop laden tijdens de daluren, duur terugleveren tijdens de piekuren. De spread (delta tussen min. en max.) kan u dan een aardige stuiver opleveren indien u een dynamisch elektriciteitscontract heeft, tot zelfs meerdere duizenden Euro’s per jaar.
4u ontladen @ 11 kW tussen 18 en 22u =
+ 20 Euro winst per dag
Voor de transitie is het weinig relevant dat er van deze game changer ook een GT-variant bestaat die in 3,5 seconden aan de 100 km/h zit. Als fan van een duurzamere wereld bent u ongetwijfeld meer geïnteresseerd in de versie met kleinere 58 kWh-batterij die even snel laadt als zijn grote broer, de 77 kWh. Vanaf 48.000 Euro plug je deze pionier (met 7 jaar garantie) in de laadpaal. Nog relatief duur voor de particulier, veel billijker voor de fleetmarkt wegens lage TCO.
De EV6 is een grote stap naar een groenere planeet, waarin we steeds meer hernieuwbare energie dienen te stockeren, slim te verdelen en te gebruiken.
De zon, onze beste vriend
Vehicle to Grid @ Utrecht
De elektrische auto als powerbank voor huis of kantoor.
Vehicle-to-Grid, V2G staat voor bidirectioneel laden, wat wil zeggen dat de energie in de batterij van een elektrische auto teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet – ook wel ‘grid’ genoemd – om bijvoorbeeld een huishouden of kantoor te voorzien van stroom.
V2G maakt het dus mogelijk om het traditionele eenrichtingsverkeer van het opladen van de elektrische auto (unidirectioneel laden, ofwel: energie die van het net naar de batterij van de elektrische auto gaat) om te zetten in tweerichtingsverkeer. De flexibele capaciteit van de batterij in de auto helpt het elektriciteitsnet in balans te houden en daardoor kan bijvoorbeeld op een efficiënte manier worden voldaan aan de energievraag tijdens piekuren.
Als eerste regio in de wereld zet Utrecht vol in op de realisatie van een bidirectioneel ecosysteem en daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de IONIQ 5. Aanvankelijk gaan 25 exemplaren van de elektrische Hyundai met V2G-technologie dienstdoen als bidirectionele productieauto. Dat aantal zal later worden uitgebreid naar 150 exemplaren. Ze worden door We Drive Solar ingezet in haar mobiliteitsaanbod aan de bewoners van Utrecht. Daarnaast staan er inmiddels duizend laadpunten in de stad en regio die elektrische auto’s niet alleen duurzaam kunnen opladen, maar ook kunnen ontladen. V2G is op dit moment alleen beschikbaar in de samenwerking met We Drive Solar.
Het elektriciteitsnet verstrekt energie die onder andere is opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen, zoals zon of wind, rechtstreeks aan gebruikers. Dankzij V2G is deze duurzame energie op te slaan in BEV’s, om pas weer te worden teruggeleverd aan het elektriciteitsnet wanneer duurzame energie simpelweg niet kan worden opgewekt, bijvoorbeeld ’s nachts, of als er geen wind is. Zo wordt de elektrische auto een soort powerbank op wielen die op elk gewenst moment energie kan leveren.
Hoe meer partijen gebruikmaken van hernieuwbare energiebronnen, hoe meer V2G-technologie de impact van klimaatverandering helpt verminderen. Door te vertrouwen op de duurzaam opgewekte energie die is opgeslagen in de batterijpakketten van BEV’s, worden we minder afhankelijk van energiecentrales die voor meer vervuiling en hogere energieprijzen tijdens piekuren zorgen.
All credits: Hyundai
Zuinig rijden is het nieuwe rijden – EQE 13.8 kWh/100 km
3 voorwaarden zijn noodzakelijk om zuinig te kunnen autorijden:
- batterij elektrisch voertuig (BEV)
- kwalitatieve aandrijfsystemen
- lage luchtweerstandscoëfficient
Yep, kilomertervreters die een laag verbruik beminnen kiezen best voor een gestroomlijnde koets, want bij stijgende snelheid neemt de luchtweerstand kwadratisch toe. Hoe beter je door de lucht klieft, hoe lager het verbruik. Zo kan je jaarlijks vele tienduizenden kilometers afleggen met een beperkte uitstoot.
Dat onze planeet puft onder een te hoog algemeen gebruik van energie is ondertussen gemeengoed. Het inzicht dat we onze kWh-voetafdruk snel en drastisch dienen te reduceren infiltreert steeds sneller in de bovenkamer bij menig wereldburger, niet in het minst getriggerd door blijvend hoge energietarieven. Zo zijn ecologie en economie vandaag sterk verweven met elkaar, deels uit noodzaak, maar in wezen vooral met een hoger doel als inzet: meer respect voor de wereld waarin we mogen leven.
De Mercedes EQE behaalt summa cum laude op de 3 onderdelen, gelukkig zijn ook de extra topping zen & fun inclusief. Onze mobiliteit 2.0, een geëlektrificeerde mobiliteit mét IQ, is superieur tegenover ons huidig wagenpark met energieverslindende verbrandingsmotoren en obscene uitlaten. Want de mix van aerodynamica met technologisch vernuft en hoogstaande kwaliteit blijkt een niet te versmaden cocktail te zijn: met 13.8 kWh/100 km tijdens de ecotest staat de EQE bovenaan te schitteren.
Inzake energieverbruik is dit grosso modo 5 keer lager dan een gelijkwaardig voertuig op aardolie, en op vlak van CO2-uitstoot mag je d’r nog een nul achterzetten (idd, ongeveer 50x) als je de batterij volgooit met stroom vanuit hernieuwbare oorsprong. Vergeleken met andere minder gestroomlijnde elektrische concurrenten zal de EQE door z’n lage Cx-waarde van 0.22 vele tientallen procenten minder verbruiken op de autostrade. You know, hoe hoger de snelheid, hoe belangrijker de aerodynamica.
Op vakantie gaan met de EQE is een zegen: enkele keren laden gedurende een twintigtal minuutjes bij de koffiebreak en je bent zo de Alpen of de Pyreneeën over, want via de Route Nationale geraak je 650 km ver op één laadbeurt. Elektrisch reizen met een BEV van dit kaliber is een waar genot voor lichaam en geest, niet in het minst door z’n relatief vlakke laadcurve (piek 170 kW) van de 90 kWh batterij (10 jaar of 250.000 km garantie).
De energietransitie is hoopvol.
ECO PV: 50 dagen ETVT
De nieuwste zonnepanelen, meer ECO is onmogelijk.
In de energietransitie zijn er 2 belangrijke aspecten, het ecologische en het economische.
De ecologische drijfveer van onze medemens om te verduurzamen zit ruim onder de 20%. De rest wordt voornamelijk aangevuld door een economisch streven, ‘Wat levert het mij op ?”. Deels begrijpelijk, want we moeten ons huishouden runnen als een goede huisvader/huismoeder. In crisistijden zelfs uit noodzaak.
Het grootste voordeel van de energiecrisis, waarin we sinds oktober 2021 verzeild zijn geraakt, is dat de financiële impact op ons gezinsbudget dermate groot geworden is dat de acties die we nemen onrechtstreeks ook ecologisch onderbouwd zijn. Je lost het probleem niet op door niet hard te snoeien in uw energieverbruik: investeringen in isolatie, transport, energiebeheer en energieopwekking zijn een must om deze donkere periode daadkrachtig te bekampen.
Zonnepanelen: u legt ze op uw dak en daar gaan ze 25 jaar zorgeloos groene energie opwekken. Tegen de huidige energietarieven heeft u na minder dan 5 jaar deze panelen financieel terugverdiend, en na minder dan 50 dagen hebben de nieuwste panelen al meer energie opgebracht dan ze nodig hadden om gemaakt te worden. Yep, ook de energetische terugverdientijd van zonnepanelen (ETVT van PV) wordt steeds korter.
One more thing, zonnepanelen capteren ongeveer 20% energie uit de zonnestraling (200W van 1.000W/m2), een zonneboiler doet het ruwweg 3x beter (600W). En ook zonneboilers worden nog steeds gesubsidieerd door onze overheid. Zonnepanelen en/of zonneboiler, gewoon doen !
Less kWh = more money in the pocket !
5x hernieuwbare energie
Elektrisch rijden en V2G zijn een logische stap in de energietransitie:
Sneller omschakelen van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie wordt vandaag door nagenoeg iedereen als noodzakelijk beschouwd. De opwarming van de aarde houdt menig wereldburger al langer bezig, daarenboven bedreigt energie-afhankelijkheid onze Europese democratie. Gelukkig kan het snel anders. Reeds meerdere jaren is hernieuwbare energie de goedkoopste energie op de markt. De kracht van de zon is groot en gratis, rechtstreeks valt ze binnen door straling, onrechtstreeks edoch verdund via wind- en waterkracht. Dit scharniermoment waarbij de geopolitieke context ons dwingt sneller een ander energiesysteem uit te rollen, brengt opportuniteiten met zich mee die niet enkel economisch en ecologisch zijn, maar ook op gebied van ons algemeen welzijn van invloed zijn: gezonde lucht in stillere steden, kwaliteitsjobs, onafhankelijkheid, …
Past de elektrische auto in dit verhaal, kan je reizen met een elektrische auto ?
Absoluut, vele duizenden kilometers autoreizen op korte tijd kan je vandaag elektrisch doen. Zo verbruik je 3 keer minder energie, en rijd je mogelijks op hernieuwbare energie waardoor je 50 keer minder CO2 uitstoot dan een voertuig met verbrandingsmotor. We deden de 4300 kilometerlange trip Brussel – Sevilla – Brussel in vijf dagen. Zo brachten we onze dochter (na haar Erasmus studies) terug naar huis. Elke twee uur stopten we twintig minuutjes voor een sanitaire pauze met koffiemoment en intussen was de batterij weer voldoende opgeladen ergens aan de vele snelladers op groene stroom langs de autostrades. Doe je dit enkele keren per dag, dan leg je zo veilig en duurzaam 1.000 km af.
Tot enkele jaren geleden had je hiervoor een Tesla nodig vanwege z’n kwaliteitsvolle batterij en eigen laadinfrastructuur. Vandaag schieten de snelladers op autostrades als paddenstoelen uit de grond. Uniforme laadpassen waarmee je bij elke laadpaal terecht kan behoren tot de uitdagingen, evenals de kortere vakantieperiodes waarbij velen op hetzelfde moment aan het reizen zijn. Dit laatste kan je counteren door een dagje vroeger te vertrekken, zo doen wij het al vele jaren. Veel relaxter, YOLO.
Onze trip naar Sevilla deden we met de fabelachtige Mercedes EQS. Dit elektrisch paleis op wielen heeft de laagste luchtweerstandscoëfficiënt (Cx 0,20) van alle productieauto’s waardoor het door de winterse lucht kliefde met een mussendorst van 22.8 kWh/100 km. Deze batterij elektrische wagen (BEV) bevindt zich helemaal bovenaan het organigram inzake technologie, comfort en prijs. Dat deze trip vandaag ook perfect uitvoerbaar is met middenklassers van rond de 45.000 Euro geeft weer dat er in de nabije toekomst steeds meer mensen elektrisch zullen reizen, en dat het weldra niet louter voor de happy few zal zijn.
De positie van het BEV in onze energietransformatie kan vanwege ettelijke voordelen niet overschat worden: zuinig, stockage van groene energie, recycleerbare batterij, … en de V2G kenmerken.
Wat is V2G ?
Auto’s waren vroeger monofunctioneel, ze brachten ons van A naar B, en 95% van de andere tijd stonden ze domweg stil, nutteloos te wezen. Binnenkort gaat dit bij elektrische auto’s helemaal anders zijn: het BEV brengt ons ook van A naar B, maar die 95% van de tijd dat het stilstaat kan het voertuig nuttig gebruikt worden in ons energiesysteem. Het voertuig stockeert immers hernieuwbare energie om er ons nadien mee te verplaatsen, of we gebruiken die opgeslagen energie in ons huis (als thuisbatterij, verhoging zelfconsumptie) of we duwen het met vertraging in het grid (= het elektrische netwerk).
Even technisch: reeds vele jaren bestaat de V2G-technologie (Vehicle to Grid) dankzij de Japanners, zij het via een verouderde laadstekker (CHAdeMO). Weldra wordt het nieuwe communicatie protocol (ISO 15118) voor de huidige stekker (CCS en type 2) geboren en zal ons energiesysteem een ware metamorfose ondergaan. Dan worden onze auto’s slimme energiebedrijfjes en gaan ze elektriciteit afnemen of injecteren volgens de regels van vraag en aanbod, en naar wens van de eigenaar. Bij V2G kan je dus de autobatterij in de andere richting gebruiken, voor het ontladen.
Het is een publiek geheim dat vele automerken de omvormers van hun BEV’s bidirectioneel aan het uitvoeren zijn. Zo kan je de opgeslagen energie in de batterij op een andere locatie en voor een ander doel gebruiken. Dit meervoudige trage gebruik van de autobatterij zorgt niet voor een versnelde degradatie.
De voordelen van V2G:
- stockage hernieuwbare energie: dus minder fossiele brandstoffen nodig
- flatten the curve (kleinere ochtend- en avondpiek op het elektriciteitsnet): minder straten openbreken om dikkere kabels te plaatsen, dus goedkoper netwerk
- uiterst geschikt voor het toekomstgerichte dynamisch elektriciteitstarief (goedkoop of zelfs negatief laden tijdens daluren, duur verkopen tijdens piek)
- door de hoge efficiëntie van de volledige keten, een verkleining van onze ecologische voetafdruk
- de start van vele smart grids, lagere energiefactuur
Is hernieuwbare energie echt zoveel beter ?
Absoluut, massa’s beter. De kracht van de zon blijft gratis en duurzaam, en ook het rendement van zonnepanelen en windmolens wordt steeds groter. Hernieuwbare energie en diens stockage is geen raketwetenschap meer, het vormt de basis van de energietransformatie en gaat toegankelijk zijn voor de meesten onder ons. Zo kan de koolstof van fossiele brandstoffen die door de natuur miljoenen jaren geleden zelf gemaakt werd opgeslagen blijven in de aarde, en verhoogt de CO2 in onze atmosfeer niet verder. De facto zoals het tot enkele honderden jaren geleden altijd al geweest is.
De voordelen van zonnepanelen:
We leggen vandaag een zonnepaneel op ons dak en ergens rond 2050 vervangen we dat paneel, de zon neemt het al die tijd van ons over en levert ondertussen elektriciteit. De verwachte levensduur van een zonnepaneel (PV) is 30 jaar en de energetische terugverdientijd (= de energie die nodig is om het product te maken) is minder dan 2 jaar, een PV levert dus 28 jaar pure energiewinst op, dit geeft een rendement van 1500%. Nadien worden de panelen gerecycleerd (RG, recyclagegraad 90%) waardoor het rendement van die panelen nogmaals factor 10 vergroot wordt. Dat hergebruik is de sterkte van circulaire economie en het kloppend hart van het nieuwe energiesysteem. Door de huidige energiecrisis met hoge energieprijzen zijn zonnepanelen na vijf jaar terugverdiend.
De voordelen van windmolens:
Windmolens worden bij voorkeur in industriegebieden, op grote vlaktes, naast autostrades en in de zee geplaatst. De levensduur is 25 jaar en de energetische terugverdientijd is ongeveer een half jaar, dus het rendement van windmolens gaat richting 5000%. Na gebruik en hergebruik (RG 85%) wordt ook voor windmolens de impact op ons klimaat steeds kleiner, bijna gereduceerd tot nul.
De elektrische auto:
De elektrische gezinsauto werd in 2012 vanonder het stof gehaald en zet sindsdien grote stappen voorwaarts. De ontwikkeling (batterijen, aandrijflijn, intelligente sturingen en omvormers, …) is eigenlijk nog maar juist begonnen, maar vandaag al is de zuinigste auto, de snelste auto, de slimste auto, de meest duurzame auto … elektrisch. De BEV heeft op 10 jaar tijd de auto met verbrandingsmotor, na 150 jaar ontwikkeling en gebruik, al voorbij gestoken.
Het nieuwe energiesysteem:
Het nieuwe energiesysteem is een én-én-verhaal, met steeds meer gebruik van efficiënte toestellen die gevoed worden door duurzame energie en aangestuurd worden door een slim energiebeheer, waardoor het geheel nog meer is dan de som van de delen. Een mooie toekomst volgt !
Noodzakelijke aanvulling:
Natuurlijk blijven ook andere varianten van elektriciteitsproductie zoals thermische centrales onmisbaar. Zolang er geen overschot aan hernieuwbare energie is, hebben we continu een basislast met lage uitstoot nodig. Ook in wintertijd en tijdens periodes met weinig wind en zon gaan we veel flexibiliteit nodig hebben om de beperkingen van de autobatterij (stockage voor korte termijn) op te vangen. Vanwege de hoge rendementen van nieuwe systemen (BEV, warmtepomp, …) zijn meer groene elektronen (elektriciteit) nodig, maar ook investeringen in groene moleculen (gassen en vloeistoffen) moeten dringend opgeschaald worden.
From spoiling to foiling
Zero emissions – zero noise – zero vibrations.
Dat kan ik bevestigen, je vliegt inderdaad comfortabel en fluisterstil over het water. Door de lage weerstand -want je wordt uit het water gelift, foiling- verbruik je een fractie (5 à 7 keer minder) vergeleken met andere vaartuigen. En omdat het verbruik zo laag is, is een kleine batterij voldoende om een groot vaarbereik te verkrijgen.
Zoals bij toekomstbestendige auto’s, is ook hier de elektromotor het hart van de machine. De verbrandingsmotor zal steeds meer & sneller naar de geschiedenisboeken verbannen worden. Met plezier gaan we afstand nemen van lawaaierige en verspilzuchtige (spoiling) motoren op aardolie want ook in de nautische wereld van kleinere vaartuigen, is de combinatie van elektromotoren en batterijen superieur.
Gelukkig zijn de grondstoffen voor batterijen, voor elektromotoren en voor toepassingen mbt productie van hernieuwbare energie geen probleem (check: Metals for Clean Energy).
@ duurzame wereld: here we come !
Metals for Clean Energy
In the IEA’s technology outlook, 11 clean energy technologies are considered:
- Renewable power: solar photovoltaic, onshore and offshore wind, concentrating solar power, hydro, geothermal and biomass
- Nuclear power
- Electricity networks: transmission and distribution
- Battery storage
- Electric vehicles
- Hydrogen: electrolysers and fuel cells
+ 1.000 km zonder laden
8,7 kWh per 100 km – 1.000 km zonder te laden = voorbode voor onze toekomst.
Elektrische auto’s worden steeds zuiniger, rijden steeds verder, worden opgeladen met hernieuwbare energie, en de batterij zal nadien gerecycleerd worden met een recyclagegraad van +96 %.
Als jonge mens schaft u zich één autobatterij aan die u 60 jaar later nog steeds zal gebruiken, en u heeft voor al die kilometers tussenin geen liter fossiele brandstof nodig.
Vandaag staan er auto’s naast ons in de file die gemiddeld 5 tot 10 liter/100 km diesel of benzine verbruiken. Dit is 5 tot 10 keer meer energie die ze verbruiken dan het prototype EQXX. Zo snel mogelijk afstappen van de verbrandingsmotor is aangewezen: we hebben dat hoge verbruik niet nodig en we hebben die fossiele brandstof niet nodig.
De kracht van hernieuwbare energie, van toptechnologie en van het hergebruik van materialen is immens groot in onze energietransformatie.
Onze afhankelijkheid – EU
Nederland gasland
Electric Vehicle + REnewables = 50x less CO2
We made a 4300 km trip with an electric vehicle in 5 days, our story:
- Part 1: the trip – 22,8 kWh/100 km is 3 times less energy than ICE
- Part 2: analysis – 50 times less CO2 than ICE (combustion engine)
- Part 3: the EV in our new energy system – storage REnewable energy + V2G
- It’s easy to be less dependent from fossil fuels.
- It’s easy to put solar panels on our roofs.
- It’s easy to consume less energy by driving electric.
- It’s easy to have a lower ecological footprint.
Let’s do it !
4300 km elektrisch reizen – EV in ons nieuwe energiesysteem
In het vorige verhaal “4300 km elektrisch reizen – analyse” lag het accent op het ecologische aspect. Hier wordt de positie van het elektrisch voertuig (EV) in ons nieuwe energiesysteem beschreven.
Vroeger was ons voertuig monofunctioneel: de auto bracht ons van A naar B, én 95% van de andere tijd stond het domweg stil, nutteloos te wezen.
Bij elektrische auto’s gaat dit helemaal anders zijn: het EV brengt ons ook van A naar B (gelukkig veel zuiniger), maar die 95% van de tijd dat het stilstaat kan het voertuig nuttig gebruikt worden in ons energiesysteem. Het voertuig stockeert immers hernieuwbare energie van locale opwekking (bv. zonnepanelen) om er ons nadien mee te verplaatsen, of we gebruiken die opgeslagen energie in ons huis (als thuisbatterij, verhoging zelfconsumptie) of we duwen het met vertraging in het grid (= V2G).
Even technisch: reeds vele jaren bestaat en werkt de V2G-technologie (Vehicle to Grid) al dankzij de Japanners, zij het via een verouderde laadstekker (CHAdeMO). Binnenkort wordt het nieuwe communicatie protocol (ISO 15118) voor de actuele stekker (CCS en type 2) geboren en vanaf dan ondergaat ons energiesysteem een ware metamorfose. Dan worden onze auto’s slimme energiebedrijfjes en gaan ze elektriciteit afnemen of injecteren volgens de behoefte van vraag en aanbod, en naar wens van de eigenaar.
Het is een publiek geheim dat vele merken de omvormers van hun EV’s bidirectioneel aan het uitvoeren zijn. Zo kan je de opgeslagen energie op een andere locatie en voor een ander doel gebruiken. Dit meervoudig gebruik van de autobatterij zorgt niet voor versnelde degradatie.
De grote voordelen van V2G:
- stockage hernieuwbare energie, dus steeds minder fossiel nodig
- flatten the curve (kleinere ochtend- en avondpiek): goedkoper netwerk
- uiterst geschikt voor het dynamische tarief (goedkoop of negatief laden, duur verkopen)
- door de hoge efficiëntie: een verlaging van onze ecologische voetafdruk
- de start van vele Smart Grids, verlaging van onze energiefactuur
Investeren in hernieuwbare energie en in EV-V2G, is deelnemen aan het nieuwe duurzame energiesysteem.
4300 km elektrisch reizen – analyse
In het vorige artikel “4300 km elektrisch rijden = top” staat het verhaal over de duurzame trip Brussel – Sevilla – Brussel in 5 dagen. Hier leest u meer over de cijfers, gebaseerd op ons reëel verbruik met de Mercedes EQS.
Laat me beginnen met het besluit: een elektrische auto (EV) gevoed met groene stroom uit zonnepanelen en windmolens (= hernieuwbare energie van vandaag) stoot 50x (lees: vijftig keer) minder CO2 uit dan een auto met verbrandingsmotor (ICE) op aardolie (= zonne-energie van miljoenen jaren geleden). En ja, u kan er dus ook mee op reis.
- De eerste 1000 km over de Franse autosnelweg (max. toegelaten snelheid 130 km/h) waren winters: continu harde wind op kop en regelmatig regenvlagen, het gemiddeld verbruik was 25,8 kWh/100 km bij een gemiddelde temperatuur van 7°C.
- De 2000 daaropvolgende kilometers waren veel aangenamer: windstil, zonnebril op de neus en relaxed cruisend over de Spaanse snelwegen (max. toegelaten snelheid 120 km/h) met een gemiddeld verbruik van 20,9 kWh/100 km. We vertrokken eens bij vriestemperaturen in Salamanca maar haalden over de 3 dagen een gemiddelde van 12°C.
- Eens terug in Frankrijk verdween de zon en kregen we zijwind in de plaats, het verbruik steeg naar 23,7 kWh/100 km bij 9°C.
- Beide gedeelten in eigen land verdienen weinig bijval: wisselvallig met regen en wind, gemiddeld 22,6 kWh/100 km bij 6°C.
Tegenwind en een hogere snelheid verhogen het verbruik aanzienlijk, maar bij de meest gestroomlijnde productieauto van het moment, valt dit enigszins nog mee. Lage temperaturen hebben een grotere invloed op de actieradius. Wellicht ziet de analyse bij een elektrische SUV (groter frontaal oppervlakte, lagere Cx-waarde) er ietsje anders uit.
In totaal hebben we 17 kg CO2 uitgestoten, want onze snelladers werden gevoed met hernieuwbare energie. Indien we deze trip met een gelijkwaardig voertuig op diesel of benzine zouden gedaan hebben, dan hadden we 50 keer meer CO2 uitgestoten. Met andere woorden, ofwel rijdt iemand één keer met een diesel- of benzinewagen naar Sevilla en terug, ofwel kunnen 50 andere rijders met elektrische wagens dit traject doen voor eenzelfde CO2-uitstoot.
Rekening houdend met de Well to Wheel analyse van aardolie (veelal uit Rusland en Midden-Oosten) bij de wagen met verbrandingsmotor, zou die factor 50 nog hoger zijn. De positieve impact van de recyclagegraad (RG) en van de energetische terugverdientijd (ETVT) van zonnepanelen (RG 90%, ETVT 1 1/2 jaar), windmolens (RG 85%, ETVT 1/2 jaar) en batterijen (RG 90%) overtreffen de elektriciteitsverliezen (grid, laadpaal, omvormer, …) meermaals.
Ook voor de grondstoffen (ontginning, productie, transport, etc.) van de batterij wordt het belang kleiner naarmate de kilometerstand oploopt, tot het ecologisch aspect van de batterij na decennialang gebruik (incl. hergebruik na recyclage) verwaarloosbaar klein geworden is. Het is de gebruikte energie (bron, efficiëntie) per kilometer afstand die doorslaggevend is op de lange termijn.
Na meer dan honderdvijftig jaar ontwikkeling van de verbrandingsmotor staan we eigenlijk nog nergens: dit type motor verbruikt veel, maakt lawaai, produceert meer warmte door de uitlaat dan energie aan de wielen, en is extreem belastend voor ons klimaat, want hij functioneert op fotosynthese van miljoenen jaren geleden (lees: de opgeslagen CO2 komt terug vrij). Is de ICE ecologisch nog verantwoord ?
De elektrische auto is in 2012 door raketman Elon Musk vanonder het stof gehaald en zet continu immense stappen voorwaarts. De ontwikkeling (batterijen, aandrijflijn, intelligente sturingen en omvormers, …) is eigenlijk juist begonnen, maar vandaag al is de zuinigste auto, de snelste auto, de slimste auto, de meest duurzame auto … elektrisch.
Lang leve de elektrische auto !
4300 km elektrisch reizen = top
Ja, 4300 km comfortabel autoreizen op korte tijd doe je best elektrisch. De elektrische auto is superieur !
Niet alleen verbruik je zo 3 keer minder energie, je rijdt ook nog eens op groene stroom (zon, wind, …) waardoor je 50 keer minder CO2 uitstoot dan een voertuig met verbrandingsmotor op aardolie.
We deden de trip Brussel – Sevilla – Brussel in 5 dagen, zo brachten we onze dochter (na haar Erasmus studies) terug naar huis. Ongeveer elke 2 uur stopten we twintig minuutjes voor een sanitaire pauze met koffiemoment, in tussentijd was de batterij weer voldoende opgeladen aan de vele snelladers langs de autostrades. Doe je dit enkele keren per dag, dan leg je comfortabel en veilig 1.000 km af zonder tijd te verliezen.
Dat we hiervoor een Mercedes EQS mochten gebruiken maakte deze trip legendarisch:
- Een mussendorst van 22,8 kWh/100 km over 4300 km is zeer klein voor de vele snelwegkilometers (tegen max. toegelaten snelheid) in wintertijd voor een rijdend paleis.
- De EQS heeft de laagste luchtweerstandscoëfficient (Cx 0,20) van alle productieautos, daardoor klieft hij in een absolute stilte door de lucht.
- Door de vele instellingen van de massagestoelen vertoefden we gevoelsmatig op wellnesweekend ipv op roadtrip. Weelderige beenruimtes en een zee van een koffer (610 liter) zijn andere kenmerken van dit vliegend tapijt. Het algemeen comfort is hemels.
- Met zijn meesturende achterwielen en z’n onovertroffen intelligentie (weergave op de 3 schermen van het Hyperscreen, autonoom rijden level 2/3) loodste hij ons door de smalste straatjes van Sevilla.
- Door de grote batterij van 108 kWh zouden we gerust enkele stops kunnen overgeslagen hebben, maar veiligheid en comfort hebben steeds geprimeerd.
- Na meer dan 4000 km fris als een hoentje uitstappen is bizar.
- De EQS is technologisch revolutionair, hij is buitenaards !
Door de vele snellaadmogelijkheden op onze Europese autostrades zal range anxiety weldra nog slechts een ziekte uit de geschiedenisboeken zijn. De toekomst ziet er aantrekkelijk en duurzaam uit.
De EQS is de ster van de elektrische auto’s, en vanaf heden zal er een smile tot aan m’n oren verschijnen telkens ik er ééntje tegenkom.
Geopolitiek: RUS gas – EU
Vooruitzichten offshore wind
Inflatie tgv energieprijs
De inflatie ten gevolge van de hoge energieprijzen bedraagt 3,36%
Hypothetisch*: u maakt deel uit van een gemiddeld Belgisch gezin met gemiddeld inkomen:
- in 2021 verdiende u ongeveer 3.800€ Bruto/maand
- u heeft een partner, samen 7.600 Bruto/maand, afgerond 100 k€/jaar
- inflatie 3,36% geeft 3.360€ extra Bruto/jaar door stijging energieprijzen
- 3.360 Bruto geeft grosso modo 1.500€ Netto per jaar
Vanaf heden gaat u dus jaarlijks ongeveer 1.500€ extra kunnen uitgeven aan:
- ofwel energie (kWh)
- ofwel investering in energiebesparende maatregelen
Inzetten op energiebesparing is al langer de norm: renovatie en isolatie, maar ook investeringen in warmtepomp, zonnepanelen, zonneboiler, elektrische auto, smartgrid, … renderen altijd. Minder kWh geeft lagere facturen, en maakt integraal deel uit van ons streven naar een duurzamere wereld.
Focus op de oplossing, niet op het probleem.
Laat u bijstaan door onze overheid (renteloos renovatiekrediet tot 60.000€), of ga aankloppen bij uw bank, maar spreek in ieder geval bedrijven aan die u kunnen begeleiden in energiebesparende maatregelen.
Less kWh = more money in the pocket !
* niet hypothetisch, voor diegenen die onder deze drempel vallen: @ overheid, help deze mensen in deze uitzonderlijke tijd. Energiearmoede hoort niet thuis in onze wereld.
Elektriciteitsmix 2021 – België
Feiten & cijfers (uit persbericht Elia):
- Hernieuwbare productie stijgt met 2% tov 2020
- Nucleaire productie zorgt voor meer dan 50% van onze elektriciteitsmix
- Interconnecties zijn steeds belangrijker
- De gemiddelde maandprijs per MWh (day-aheadmarkt) is historisch hoog
Op 21 mei 2021 bereikten we een record aan productie van zonne- en windenergie van 6.42 GW, doch juich niet te hard …
In slechts 2% van de tijd levert wind + zon meer dan 50% van onze elektriciteit. Maw, in 98% van de tijd levert wind + zon minder dan 50% van onze elektriciteit. Tegen dit tempo staan we in 2030 nog nergens !
België is (tot 2025 ?) een netto-exporteur van CO2-arme elektriciteit.
En nu ?
- België zou veel meer moeten investeren in hernieuwbare energie
- Energie zal de komende jaren duur blijven: leg zonnepanelen (+ zonneboiler) op uw dak, reduceer uw kWh-verbruik door efficiënte technologie te gebruiken
- Onze federale regering moet CO2-arme baseload ernstig nemen
Warmtepompen in de EU
Sun vs oil: 50x better
Elektrisch rijden of op aardolie, een wereld van verschil:
In sneltempo heeft olie onze wereld groot gemaakt.
Nog sneller zal deze zonne-energie van miljoenen jaren geleden vervangen worden door zonne-energie van vandaag. Why ?
U legt vandaag een zonnepaneel en ergens rond 2050 vervangt u dat zonnepaneel, de hernieuwbare energie (lees: zon) neemt het al die tijd van u over. De sterkte van zonnepanelen (PV) is het totale rendement van 1500%: de leeftijd van een zonnepaneel is ongeveer 30 jaar en de energetische terugverdientijd (= de energie die nodig is om het product te maken) is minder dan 2 jaar, een PV levert dus 28 jaar pure energiewinst op.
Een elektrische auto (EV) gevoed door zonnepanelen, of toch nog één met een verbrandingsmotor (ICE) op olie (benzine of diesel) kopen ?
ICE :
- verbruik auto met verbrandingsmotor (rendement 30%): 5 liter per 100 km
- 1 liter = 10 kWh
- per liter olie komt er nog 7 kWh bij door ontginning, transport en raffinage
- per liter in de tank is er dus 3 kWh voor effectief gebruik, en 14 kWh verspilling
- 5 l/100 km geeft dus 85 kWh/100 km
EV + PV:
- verbruik auto met elektromotor (rendement 80%): 22 kWh per 100 km
- rendement bij 30 jaar gebruik zonnepanelen is 1500%
- 22 kWh @ 1500% = 1.5 kWh/100 km
ICE versus EV (+PV): 85 kWh vs 1.5 kWh = factor 50
Daarom gaan we zo snel mogelijk op elk dak PV leggen, en gaan we zo snel mogelijk alle auto’s met verbrandingsmotor vervangen door een auto met elektromotor.
Does size matter ?
De grootste Q-Max tankers die vloeibaar aardgas (-162°C, LNG) leveren zijn ongeveer 350 meter lang en 55 meter breed, ze zijn reusachtig.
Gaan we in de toekomst vloeibare waterstof (-253°C, LH2) importeren, dan gaat onze boot 2.5 keer groter (in volume) moeten zijn om eenzelfde hoeveelheid energie te transporteren. Ook de benodigde koeling (tot slechts 20°C boven het absolute nulpunt) vergt ongeveer 25% extra energie.
Het grootste LH2-schip van vandaag transporteert 1.250 m3 vloeibare waterstof. De grootste LNG-tanker verscheept ongeveer 265.000 m3 vloeibaar aardgas. Rekening houdend met de totale hoeveelheid verscheepte energie, zouden er vandaag zo’n 500 LH2-schepen nodig zijn om 1 LNG-tanker te vervangen.
Vloeibare groene waterstof (of ammoniak, NH3) uit energierijke oorden zal nog niet snel onze haven bevoorraden.
Nog vele jaren zullen onze duurzame dromen regelmatig geconfronteerd worden met de mogelijkheden van vandaag. De weg naar een groenere wereld is nog lang en daarom blijft het vandaag onze kerntaak om zo veel mogelijk in te zetten op energie-efficiëntie, en om zo weinig mogelijk broeikasgassen te produceren.
Zet DAC ons in ’t zak ?
DAC, Direct Air Capture haalt CO2 rechtstreeks uit onze lucht, het zijn CO2-stofzuigers.
Goed toch, want de CO2 moet dringend omlaag !?
Tja, de producenten verkopen u graag een portie gebakken lucht voor een slordige 1.000 US$ per ton CO2. Pappenheimers met dikke portefeuilles hebben zo de mogelijkheid om een stukske van hun geweten af te kopen voor wat peanuts. Een vliegticketje Brussel – Rome – Brussel koop je vandaag voor ongeveer 100€, dit tripje duwt ongeveer een halve ton CO2 in de atmosfeer. Wil je deze uitstoot met DAC compenseren, dan kost dit ticket je in totaal 600€.
Orca, het grootste proefproject van luchtstofzuigers tot dusver, staat in IJsland. Gelukkig staat het daar, want IJsland is één van de weinige landen met een energie-overschot, en dat is goed meegenomen want de miraculeuse stofzuigers vreten meer energie dan ze CO2 opvangen. Dit grootste pilootproject compenseert ongeveer 4.000 ton CO2 per jaar, oftewel 8.000 ticketjes Brussel – Rome. Op een ordinaire dag vertrekken in Zaventem ongeveer 30.000 passagiers, dus hebben we hiervoor alleen al zo’n 1.000 Orca-installaties nodig om deze reizigers op jaarbasis te compenseren. Oh ja, een nieuwe installatie met tienvoudige capaciteit staat gelukkig al op de planning, ahum.
De kosten-batenanalyse van dergelijke projecten is onvindbaar. Evenzeer valt het totale CO2-equivalent van de opbouw, het onderhoud en van menige bezoekjes van filantropen met privéjets, nergens te bespeuren.
Ook dit jaar zullen we wederom een dikke 30.000.000.000 ton CO2 in de lucht pompen. De DAC-installaties halen vandaag eenzelfde hoeveelheid CO2 uit de atmosfeer als de waterdruppel aan uw neus toevoegt tijdens een plonsje in de Noordzee. Peanuts, tot de overtreffende macht.
Technofielen vinden deze projecten bewonderenswaardig. Het besef dat doeltreffende CO2-captatie op termijn noodzakelijk zal zijn is aanwezig, we zullen tenslotte CO2-negatief moeten worden. Maar als bezorgde klimaatburger kan je niet snel genoeg de zakdoek uit de broekzak halen bij de zoveelste mogelijkheid van de kapitalist om tijd en potentieel te verkwisten.
Wekt DAC de illusie ons klimaatprobleem te kunnen oplossen ? Zou een deel van die 1.000 US$ niet beter geïnvesteerd kunnen worden in het versneld uitrollen van reeds bestaande technologie die ons minder doet verspillen, of voor het afvangen van CO2 aan de bron zoals bij de vele energiecentrales op fossiele brandstof (volgens BloombergNEF 30x goedkoper) ?
Minder CO2 uitstoten is onwijs keer doeltreffender en goedkoper dan het af te vangen. Studies en pilotplants rond DAC verdienen hun plaats in onze wetenschappelijke zoektocht, maar mogen niet gehypet worden.
Moraal van het verhaal: vergeet wat hierboven staat en onthoud dat we sneller minder troep moeten uitstoten.
By the way, weet u wat de boom in uw tuin gratis doet ?
De 10 geboden van de gouden generatie ’20
- De elektriciteitsfactuur moet drastisch omlaag
- De energetische en financiële terugverdientijd van hernieuwbare energie (zonnepanelen en windmolens) is kort, snelle groei is noodzakelijk
- Goed geïsoleerde gebouwen zijn aangenamer om in te vertoeven
- Elektrificatie (warmtepomp icm zonnepanelen en digitale teller) is de bouw- en verbouwnorm, wegens hoge efficiëntie
- Hout heeft veel CO2 gecapteerd, is uitermate geschikt voor constructie en om meubels mee te maken, verkwisten we het toch in de kachel dan met filter (en schoorsteentaks)
- Vliegen is te goedkoop en treinen te duur, taxshift is onontbeerlijk
- Elk gebouw/bedrijf moet energieleverancier worden (zonnepanelen, CHP, bidirectionele laders, smartgrids, …)
- Uw eerste elektrische gezinsauto onder de 30.000 € wordt vrijgesteld van BTW en heffingen
- In elke raad van bestuur (van een bedrijf) zou minstens één klimatoloog/energiespecialist moeten zetelen
- And last but not least, vecht tegen alle vormen van verspilling van de kWh
De gouden generatie ’20 zijn wij allemaal, burgers tussen 9 en 99 jaar die streven naar een duurzamere toekomst.
Groene H2: fluo of camouflage ?
Vandaag is nagenoeg 100% van onze waterstof grijs. Aangezien de energietransitie kersvers is staan we nog maar aan de start van een ecologisch waterstoftijdperk. Willen we deze blauwe planeet een dienst bewijzen, dan zetten zijn bewoners beter in op groene H2 (en blauwe op termijn) en valideren we ons reddingsmiddel waterstof best ook op basis van gebruik: nuttig of verspilling.
Waterstof is een hoogwaardig goedje dat niet verkwist mag worden. Blauwe waterstof staat nog in z’n kinderschoenen. Ondertussen infiltreert groene waterstof sneller in onze wereld van de wetenschap en klopt het steeds harder op de toegangspoort van onze beleidsmakers. Doch loert er een gevaar om de hoek: dat economische motieven van machtige bedrijven zouden primeren op onze algemene belangen. Potentiële winstbronnen mogen niet belangrijker zijn dan ons collectieve streven naar een betere wereld. Greenwashing is not done !
Voortschrijdend inzicht dwingt ons groene waterstof op te delen in twee categorieën: fluogroen en camouflagegroen.
Fluogroene waterstof is waterstof die door groene elektriciteit wordt geproduceerd én die gebruikt wordt omdat dit het meest duurzame alternatief is. Zoals bijvoorbeeld voor kunstmest, methanol, zeer hoge temperatuur processen als de staal- en cementindustrie, … en zal in de toekomst steeds meer bestaansrecht hebben.
Camouflagegroene waterstof is ook waterstof die door groene elektriciteit gemaakt wordt maar, deze wordt daarna de facto verkeerd gebruikt omdat het alternatief veel beter is. Zoals bij lage temperatuur toepassingen (bv. verwarming gebouwen), auto’s, … zijn er betere alternatieven. Blenden (= toevoegen aan het aardgasnetwerk) is not done, zoals bij whisky is de single malt aanbevelenswaardig. Camouflagegroene waterstof is te vermijden wegens verspilling van de kWh. Meestal is directe elektrificatie hierbij de betere keuze.
De manier van produceren is dus dezelfde, maar de toepassing/gebruik is anders. De kleur wordt gekoppeld aan de productiemethode én aan de toepassing. Het misbruik van camouflagegroene waterstof zorgt linea recta voor minder fluogroene waterstof, en dit moeten we willens nillens vermijden.
Zijn er duurzamere alternatieven ? Is de effectiviteit te laag ? Kunnen we de groene stroom anders en beter gebruiken ?
Ja: camouflage. Neen: fluogroen en doen !
Wk 40: knotsgekke week
Week 40 van 2021 was er voor de liefhebbers eentje om in te kaderen. De wereldwijde hoogconjunctuur, lagere gastoevoer door onderhoudswerken en door het alfamannetje in het grootste land van de wereld, lage gasreserves voor komende winter, maar vooral paniekerende traders tekenden deze week de energiemarkt. De gasprijs ging door het dak: piek + 160 €/MWh.
De EU heeft gekozen voor de omschakeling van langetermijncontracten naar kortetermijncontracten (Spotmarkt). Daardoor zullen veel bedrijven en particulieren met een bang hart de winter ingaan, want ook onze elektriciteitsprijs kent hoogterecords. De prijs wordt bepaald door de productiekost van de laatste geproduceerde kWh. Deze kWh is vandaag zeer duur, want de kost van de brandstof en de kost van de CO2-uitstoot is hoog. Gevolg: piek elektriciteit + 440 €/MWh.
Maar, maak je zelf uw elektriciteit met een micro-WWK en met zonnepanelen, dan kan de winst snel oplopen. Gebeiteld met een vast gascontract (lange termijn) en met een dynamisch elektriciteitscontract (korte termijn, EPEX Spot BE Day Ahead, zie grafiek hierboven) wordt de winter een uiterst aangename periode. De volgelingen van Groenerleven.be schuiven al geruime tijd de afschrijving van hun investeringen naar voren, deze krijgt nu nog een boost. Ook uw boekhouder gaat op het puntje van z’n stoel zitten als je hem expliqueert dat elk gebouw een energieleverancier (zonnepanelen, CHP, bidirectionele laders, …) zou moeten zijn.
Door te investeren in technologie kan je ook als particulier geld verdienen, waardoor je nog meer kan investeren in technologie: een EV met V2G in de Smart Grid Biogas gaat de CO2-voetafdruk nog verder reduceren en gaat het elektriciteitsnet nog meer ondersteunen (lees: flatten the curve), triple win.
Maar je gebruikt gas om elektriciteit te maken ? Ja natuurlijk, momenteel is slechts 4% van onze primaire energievoorziening groene elektriciteit, maak die dus zelf. Groengascontracten worden op termijn ook in België de maatstaf voor duurzame broeders, zo bevat het aardgasnetwerk in Denemarken vandaag reeds 25% biomethaan. Hernieuwbare energie levert in België amper 119 uur per jaar meer dan de helft van onze elektriciteit, krik dat mee op aub.
Moet iedereen investeren in technologie ? Ja, eigenlijk wel. Moet iedereen switchen naar een dynamisch contract ? Nope, alleen als je goed weet waar je mee bezig bent.
Gascentrales icm WP + EV
JA, warmtepompen (WP) die gevoed worden door gascentrales verbruiken 2 keer minder energie dan verwarmingsketels.
JA, elektrische auto’s (EV) die geladen worden door gascentrales verbruiken 2 keer minder energie dan auto’s met verbrandingsmotor.
Vandaag wordt ongeveer 20% van onze elektriciteit groen opgewekt, tegen 2030 is dit nog steeds maar 40%. Yep, zo langzaam evolueren we richting hernieuwbare energie (HE). Nochtans is het gebruik van HE in combinatie met WP en EV de allerbeste optie voor de burger. Daarom, is het wetenswaardig dat zelfs de combinatie van WP en EV met een elektriciteitscentrale op aardgas ook véél beter is dan de oude manier van verwarmen en rijden.
Hoe komt dat ? It’s all about efficiency.
Een verwarmingsketel heeft een rendement van 95% (HR aardgasketel op bovenwaarde). Een gemiddelde WP heeft een rendement van 350% (SCOP 3.5) en een gascentrale (CCGT) heeft een rendement van 60%. Dus, 350 x 60% = 210% versus 95% voor de HR-ketel, 2 keer beter dus.
Een auto (middenklasser op benzine/aardgas) met verbrandingsmotor verbruikt ongeveer 60 kWh/100km (6l benzine/100km x 10 kWh/l). De middenklasser EV verbruikt ongeveer 20 kWh/100km, in combinatie met de gascentrale geeft dit: 20 @ 60% = 33 kWh/100 km, 2 keer beter dus. Opgelet, hier wordt geen rekening gehouden met verliezen (elektrisch: transport- en laadverliezen, benzine: Well-to-wheel), deze zijn voor aardolievarianten nog groter dan de optelsom van aardgas + elektriciteit.
Bij de berekening met een gascentrale type WKK ipv CCGT, kom je aan 3x beter !
Heb je nog geen zonnepanelen op je dak ? Leg ze maar, je verlaagt verder uw ecologische voetafdruk en zo ondersteun je de noodzakelijke stap naar meer hernieuwbare energie.
Elk gebouw en/of bedrijf zou z’n eigen (micro) WKK/CHP moeten hebben, en een zonnepark (bv. op carports icm laadpalen) en windmolens indien mogelijk.
Zet je jezelf niet graag voor schut ? Denk dan 2 à 3 keer na vooraleer je een elektrische auto en warmtepomp gekoppeld aan een gascentrale in diskrediet wil te brengen.
2040: EV = 100x beter dan ICE
Dit weet u al: vandaag gebruikt de elektrische auto (EV) ongeveer 3x minder energie dan een gelijkaardig model met verbrandingsmotor (ICE) om eenzelfde afstand af te leggen.
Een middenklasser EV verbruikt ongeveer 20 kWh/100km (200 g CO2/kWh elektriciteit – 40 g CO2/km, of 8 g CO2/km), een middenklasser ICE ongeveer 60 kWh/100km (6l benzine/100km x 10 kWh/l – 144 g CO2/km), de factor 3.
Door het hergebruik van grondstoffen, en door het gebruik van hernieuwbare energie zal de EV binnen twintig jaar ongeveer 100x beter zijn dan de ICE.
Van 3x beter naar 100x beter ?
Vandaag, zijn alle batterijen van auto’s nieuw, zijn alle zonnepanelen (40 g CO2/kWh) nieuw en zijn alle windmolens (12 g CO2/kWh) nieuw. En vandaag, is de energetische terugverdientijd (= de energie die nodig is om het product te maken, ETVT) van zonnepanelen anderhalf jaar, en die van windmolens een half jaar.
Later, met gerecycleerde zonnepanelen (recyclagegraad RG +90%) op onze daken, gerecycleerde windmolens (RG 85%), en een gerecycleerde batterij (RG +90%) in onze EV is de circulaire keten zo goed als rond want we stockeren de hernieuwbare energie uit gerecycleerde zonnepanelen & windmolens in een gerecycleerde batterij.
Door die circulaire economie, gaat de ETVT van zonnepanelen van anderhalf jaar (vandaag) naar ongeveer 7 weken in 2040. De ETVT van windmolens gaat van een half jaar naar ongeveer 3 weken in 2040. En ook de batterij van onze auto zal dan reeds verschillende keren herrezen zijn tot een nieuw kleiner exemplaar met grotere energiedichtheid en fluxere prestaties.
It’s all about RE !
Seizoensopslag – STES
STES = Seasonal Thermal Energy Storage, een thermische buffer die in staat is gedurende meerdere maanden warmte op te slaan voor toekomstig gebruik. De zon maakt voor u warm water, u stockeert dat ondergronds, en gebruikt het in de koudere maanden voor uw huis mee te verwarmen.
Deze heilige graal in energieopslag (met zonneboiler en/of met zonnepanelen icm warmtepomp) zal onder andere bij stijgende energieprijzen steeds populairder worden. Maar niet alleen de zonne-uren zullen u genegen zijn. Met een dynamisch elektriciteitscontract kan u ook tijdens winduren vergoed worden om elektriciteit uit het net te halen.
Mister Handy steekt weldra een 2de regenput (maar dan goed geïsoleerd) in de grond, laat er de magie van de zon op los en droomt ook in de wintermaanden lustig verder van de wondere wereld van hernieuwbare energie 2.0
Groene molecules en groene elektronen komen beiden uit de zon. De elektronen gebruiken we instant, de molecule naderhand.
EU green deal 2050
IPCC 2021: code red !
Onze 9 planetaire grenzen
Welke zijn onze 9 biosfeergrenzen ?
- klimaatverandering (opwarming van de aarde)
- verlies biodiversiteit (aantal soorten)
- landgebruik (percentage regenwouden, bossen, graslanden, … tov landbouw)
- hydrologische cyclus (zoet water schaarste)
- biogeochemische stromen (fosfor- en stikstofcyclus)
- verzuring oceanen (door toename CO2)
- luchtverontreiniging (concentratie deeltjes in atmosfeer)
- ozonconcentratie (stratosfeer)
- nieuwe entiteiten – chemische verontreiniging (microplastics, …)
China’s energy transition
De waterstofauto …
… wordt het de eerstkomende jaren (lees: decennia) niet.
Toch niet indien we de kWh als hoofdargument in de analyse gebruiken. Een gewone elektrische auto (BEV, met batterijen) rijdt met eenzelfde hoeveelheid energie 3x verder dan een minder gewone elektrische auto (FCEV, fuel cell elektrische auto met exact dezelfde elektromotor als de BEV).
Waterstof (H2) is het meest voorkomende element op onze aarde, maar steeds zit het verpakt in grotere moleculen. Het is verbonden aan andere atomen zoals zuurstof (H2O) of koolstof (bv. aardgas CH4). Het daarvan loskrijgen vergt heel veel energie (zie verspillingsdiagram hierboven) en/of genereert veel CO2.
Woon je in een land waar er het gros van de tijd een overschot aan groene elektriciteit is, dan maakt de waterstofauto een grote kans om op het hoogste podium te staan. Idem dito voor het land waar ze reeds CO2 opvangen en gebruiken of stockeren (CCU en CCS). Beide gevallen zijn vandaag nog onbestaande.
De essentie van energietransitie:
- de kWh zo duurzaam mogelijk opwekken
- zo weinig mogelijk kWh’s gebruiken
- efficiëntie, efficiëntie, …
Groenerleven.be is een groot voorstander van waterstof (gebruik het tenslotte thuis zelf om m’n elektriciteit mee te maken), maar ik zie deze energiedrager liever niet gebruikt worden voor personenwagens (en voor verwarmingsketels in gebouwen).
Where are you ?
Groei van zon & wind, V2G
De zee geeft energie
Dynamisch tarief
Liefhebbers van de energietransitie staan te glunderen bij de geboorte van de dynamische elektriciteitscontracten voor particulieren. Dit kind van de tijd dat groene elektronen door de kabels heeft stromen, wordt gevoed door hernieuwbare energie. Hoe meer zon en/of wind, hoe meer het eten gesmaakt wordt.
Onderstaande duck curve laat zien waarom:
Gedurende 8 opeenvolgende uren wordt u betaald om elektriciteit uit het net te halen. U krijgt dus geld om uw auto en thuisbatterij te laden, om uw warmtepomp te gebruiken, om uw zwembadje te verwarmen, om de boiler op temperatuur te brengen, om te koken/wassen/strijken/… om uw normale leventje te leiden.
Omdat onze gemeenschap zwaar investeert in hernieuwbare energie zullen steeds frequenter zowel negatieve als hoge positieve elektriciteitsprijzen ons wisselstroomnet karakteriseren.
Ook in de winter kan u gebaat zijn met dit dynamisch elektriciteitscontract, alleszins wanneer de uurprijs torenhoog (bv. bij dunkelflaute) is en u elektriciteit (via thuisbatterij, micro-WKK, auto met V2G, …) injecteert in de straat.
Ons groen elektriciteitsnet in balans houden (vraag = aanbod) is complex, onder andere daardoor is elektriciteit duur. De noodzaak om slimme systemen te implementeren waarbij gebruikers, producenten en distributienetbeheerders dezelfde taal spreken is onontbeerlijk in de energietransitie.
Het aardgasnet balanceren is een stuk eenvoudiger en, ondanks de veel grotere energie-inhoud van dit net, talrijke keren goedkoper. Ons gasnet verduurzamen is één van de grotere uitdagingen van de komende decennia.
Smart grids, digitale meters en dynamische tarieven: I love it !
België vs Duitsland
Sterk stijgende grafieken over hernieuwbare energie maken liefhebbers van de energietransitie laaiend enthousiast. Als Belg mogen we blij zijn met het groeiend besef inzake duurzaamheid. Daarentegen staan we een jaar of 10 achter ten opzichte van onze oosterbuur Duitsland, de pioniers van hernieuwbare energie: Energiewende.
Gelukkig gebruiken wij geen bruinkool- en steenkoolcentrales om periodes van weinig zon en wind op te vangen.
Mondiale groei HE
EU ETS ?
BEV vs ICE
EV’s in 2020:
Is onze elektriciteit te duur ?
Heeft uw buurman gelijk als hij zegt dat misschien ook de onkosten van het onderzoek naar UFO’s in onze elektriciteitsfactuur terecht zijn gekomen ?
Eén kWh aardgas is 6x goedkoper dan één kWh elektriciteit. Uw elektriciteit zelf maken op basis van (bio)gas & zonnepanelen, en zelf stockeren wordt dus sterk aanbevolen. Elk gebouw dient op termijn zelfvoorzienend en energieleverancier te zijn, en elke auto wordt een mobiele batterij waar we onze hernieuwbare energie in opslaan en mee distribueren. Groot of klein, smart grids zullen voor een aanzienlijk deel de duurzaamheid van onze samenleving bepalen, want hoge rendementen x hoge rendementen = 75% minder uitstoot.
Mag de bevolking een correcte correlatie tussen afname- en injectieprijzen verwachten ? Zullen dynamische tarieven hierin de leidraad zijn ?
Hoe betrouwbaar, betaalbaar en efficiënt zullen de nieuwe regels inzake onze energievoorziening worden ? Zijn ze ook ethisch geschikt om lang mee te gaan en kunnen ze alle burgers meenemen in de energietransitie ?
Groenerleven.be beantwoordt geen retorische vragen.
Batterijen in auto’s ?
In het gezegende jaar 1973 kende Guust Flater reeds een aantal voordelen van elektrische auto’s.
Zijn tijd vooruit … hadden we toen al maar geluisterd naar dat genie.
Realisme is noodzakelijk
Het energielandschap is in beweging.
Zolang deze verandering gebaseerd is op een realistisch perspectief, gaat de toekomst er pakken beter uitzien. Af en toe een grote uitschuiver valt niet uit te sluiten, en we blijven sowieso vechten tegen onze gebruiken uit het verleden: ‘We’ve done it always this way !’.
De energiedichtheid van de door ons gebruikte brandstoffen is rechtstreeks gelinkt aan klimaatverandering. Een correct gebruik van grondstoffen is essentieel om verspilling tegen te gaan:
- Hout: gebruiken we best hoofdzakelijk voor meubels en voor gebouwen
- Steenkool: onze oude vriend, zolang het in de grond blijft
- Olie: zal nog vele jaren verkeerd gebruikt worden, ondanks de alternatieven
- Gas: de enige echte lange termijn transitie brandstof, maar enkel bij correct gebruik en bij transformatie naar groene gassen
- Uranium: de landen met betrouwbare centrales hebben goud in handen
U weet, slechts 20% van onze energievoorziening is elektrisch. Daarvan levert hernieuwbare energie amper 119 uur per jaar meer dan de helft van onze elektriciteit. Die andere 8640 uur (of 98% van de tijd) duwt hernieuwbare energie dus minder dan de helft van de elektronen door de kabels.
De weg naar een duurzame samenleving is nog heel lang, maar blijf als weldenkende mens investeren in: producten met hoge efficiëntie, isolatie, zonnepanelen, warmtepompen (al dan niet hybride), elektrische auto’s, slimme toestellen, participaties in hernieuwbare energie, …
How Norwegians take the bridge to the future ?
Elektriciteitsmix 2020
Het aandeel hernieuwbare energie groeit tot 18,7 % van onze Belgische elektriciteitsmix.
De records van zonne-energie in de lente zijn mede te danken aan het ontbreken van vliegtuigstrepen.
De productie van zonne-energie is hoger gedurende de zomermaanden en die van windenergie is meer uitgesproken tijdens de wintermaanden.
Het aandeel elektriciteit is slechts 20% van ons energiesysteem. De weg is dus nog lang, maar gelukkig zijn er steeds meer mensen en bedrijven die beseffen dat de nieuwe manier van leven zoveel waardevoller is.
Liefde voor zon & aarde
Cheap renewables
Meer CO2 = hogere T
Eén vierde van de door de mens geproduceerde CO2 verdwijnt in de oceanen, een ander kwartje van het broeikasgas wordt opgenomen door vegetatie en bodem.
De rest wordt niet verwerkt door de aarde maar blijft in de atmosfeer, met onderstaande grafiek tot gevolg.
Niet goed natuurlijk, maar het positieve is dat wij impact hebben op de toekomst. Allemaal samen, maar vooral ook individueel. It’s up to us !
The sun, enough power for all of us …
Paris Agreement & USA
Green buildings
Open brief – minister van Energie
Geachte minister van Energie, Beste Mevrouw Van der Straeten,
Meer dan ooit heeft de bevolking nood aan een federaal minister van Energie die, los van partijpolitiek maar overkoepelend, alles in het werk stelt om onze CO2-uitstoot sneller af te bouwen.
Vandaar dit vriendelijk verzoek om ons, en de volgende generaties, een plezier te doen: ga tijdens uw inwerkperiode regelmatig een 3-gangenmenu eten met klimatologen, wetenschappers en andere energiespecialisten.
Analyseer kritisch en gelieve dan te regeren in functie van de lange termijn:
- Versnel onze duurzame toekomst en trek de kar van de energietransitie
- Omarm wetenschap en technologie
- De kracht komt uit de zon van vandaag, niet uit die van miljoenen jaren geleden
- Maak van elk gebouw een energiecentrale: laat zonnepanelen en zonneboilers leggen op alle geschikte daken, maak het capaciteitstarief ‘smart’, en installeer slimme laadpalen (en eParkings) voor elektrische voertuigen
- Laat onze bedrijven de Noordzee verder volzetten met grote windmolens
- Plaats meer lokale CHP’s en minder centrale PP’s om elektriciteit te maken (efficiëntie is de norm), CO2-arme en betaalbare elektriciteit is noodzakelijk
- Wees de spreekbuis van: renoveren, thuiswerken, autodelen, kwalitatief openbaar vervoer, …
- Laat vuil proper betalen, het momentum is daar
- Durf ‘out of the box’ denken: een tweede nucleaire site openhouden in de haven van Antwerpen om pilotplants voor waterstof te voeden, groene energie uit zonnige gebieden halen, biogasprojecten ter ondersteuning van de elektrificatie, herschrijf wettelijk kader rond koolstofneutrale gassen, maak ons ook koploper in Power-to-Gas, CCU, … maak België trendsetter
- Tracht een gezond energie-investeringsklimaat bij burgers en bedrijven te creëeren want minder kWh’s zorgen voor lagere facturen en voor een aangenamere leefomgeving
Vele opgesomde punten vallen niet onder uw bevoegdheid, maar als federaal minister kan u wel de katalysator voor verduurzaming zijn. De overtuiging leeft dat u verder kan kijken dan naar de volgende verkiezingen, naar 2030 en …
Een duurzaam Belgisch beleid en dito EU Green Deal worden met plezier gedragen door vele burgers, ook Groenerleven.be kan u met onafhankelijk advies bijstaan in een positief toekomstperspectief.
Veel succes met deze mooie functie !
Onbalans door fossiel
Jaarlijks stoten we ongeveer 40 miljard ton CO2 uit, hoofdzakelijk komende van de verbranding van fossiele brandstoffen (steenkool, aardolie, aardgas, …).
Ongeveer 1/4 wordt opgenomen in vegetatie en bodem. Een ander 1/4 wordt geabsorbeerd door de oceanen (verzuring).
De rest, dus 20 miljard ton, stapelt zich op in de atmosfeer en verhoogt jaarlijks de hoeveelheid CO2 met 2 ppm waardoor de temperatuur in onze leefwereld blijft toenemen.
De gevolgen zijn bekend: het klimaat verandert.
Ijskappen en gletsjers smelten en zullen tegen 2050 de zeespiegel met ongeveer 25 cm doen stijgen (tov 2000). Deze onomkeerbare beweging veroorzaakt een verschuiving van het woongebied van mens en dier.
Bij ons wordt het weer extremer: drogere zomers met meer hittegolven, zwaardere buien met kans op overstromingen, …
Maar vooral de arme gebieden zullen nog meer aan levenscomfort inleveren: watertekort en overstromingen, slechtere oogsten, ziektes, … . En juist deze landen hebben niet de financiële mogelijkheid om zich aan de klimaatverandering aan te passen die grotendeels door de rijkere landen veroorzaakt is. Deze dubbele onrechtvaardigheid werd te pas en te onpas verwaarloosd door beleidsmakers van de oude stempel.
Gelukkig komen steeds meer rijke landen tot betere inzichten: EU Green Deal 2050, China 2060, VK 2050, …
Why Power Plants ?
Power Plants wekken enkel elektriciteit op, ze zijn monofunctioneel.
CHP’s (Combined Heat & Power) zijn multifunctioneel: ze geven elektriciteit én warmte. Hier gaat de proceswarmte niet verloren in de atmosfeer, daarom zijn ze veel efficiënter.
Power Plants leveren vandaag het gros van onze elektriciteit. Maar, voor de elektriciteit van morgen kan het anders.
Elk industriegebied, elke gemeente, elk groot gebouw, elke wijk, … zijn lokale CHP (WKK, brandstofcel, …) is beter. Minder uitstoot, minder netverliezen, goedkoper elektriciteitsnetwerk, meer jobs, … en dus beter voor onze planeet.
What’s the problem ?
18.750 l diesel of 10 zonnepanelen ?
De gemiddelde Belg rijdt 15.000 km per jaar.
Dat komt overeen met 10 zonnepanelen op het dak om uw elektrische auto te voorzien van stroom, of 5 keer een gevuld bad met diesel om uw verbrandingsmotor te voeden, om diezelfde kilometers per jaar af te leggen.
De energetische terugverdientijd is 1.5 jaar voor de zonnepanelen. De andere 23.5 jaar (levensduur PV is 25 jaar) dat ze op het dak liggen leveren ze groene energie komende uit de zon van vandaag. De energetische terugverdientijd voor diesel is bijna oneindig. Het zwarte goedje van miljoenen jaar oud uit het Midden-Oosten vervuilt steeds opnieuw, én opnieuw, …
Op 25 jaar heeft u nog steeds maar die 10 zonnepanelen nodig om jaarlijks uw 15.000 km’s af te leggen. Oldskool adepten gebruiken liever 18.750 liter diesel (= 125 keer een gevuld bad) om hun roetvriend te voeden. Misschien zijn ze gehecht aan lawaaierige inefficiënte verbrandingsmotoren, of misschien onvoldoende geïnformeerd ?
Dat zonnepanelen achteraf voor 95% gerecycleerd zullen worden en dus deel uitmaken van een circulaire economie die de perpetuum-mobile-filosofie benadert, zou men zondermeer als fantastisch kunnen beschouwen. Dat de overheid bedrijfsauto’s op fossiele brandstoffen nog steeds subsidieert, zou mijn vriend Guust als geblunder bestempelen.
Gebruik de technologie van vandaag ! Bedankt.
CO2 – the Keeling curve
Capaciteitstarief 2.0
Op dit moment worden de ‘netkosten’ van onze elektriciteit aangerekend op basis van de afgenomen kWh. Hoe meer u verbruikt, hoe hoger deze kosten. Klinkt logisch maar is het niet.
Vanaf 2022 verandert dit, dan zullen de ‘netkosten’ gefactureerd worden op basis van de gemiddelde maandpiek (in kW, met 2.5 kW als basis). De maandpiek is het hoogste kwartiervermogen (= piekvermogen) dat u in die maand verbruikt heeft. De jaarlijkse gemiddelde maandpiek wordt dan berekend als het gemiddelde van de 12 maandpieken. Logischer, maar deze verandering is onvoldoende toekomstgericht omdat het te weinig rekening houdt met de stabiliteit (vraag en aanbod) van het (steeds groener wordende) net.
Groenerleven.be is grote fan van de digitale meter want deze is essentieel in de energietransitie, waarbij gestreefd moet worden naar meer zelfconsumptie én naar een evenwicht tussen opwekking (liefst hernieuwbaar) en gebruik (liefst efficiënt). Maar, een nieuwe meet- en facturatiemethodologie introduceren met een gebrek aan systeemintelligentie is bij voorbaat ongeschikt om ons te leiden naar een duurzame toekomst.
Is dit capaciteitstarief dan niet goed ? Jawel, maar niet goed genoeg om een stroomversnelling aan de energietransitie te geven:
- Het capaciteitstarief houdt geen rekening met het algemene piekvermogen (in de straat). Stel, vele buren hebben zonnepanelen maar u niet. Dus ook u zou best elektriciteit verbruiken (elektrische auto opladen, warmtepomp gebruiken, wassen, strijken, koken, …) als de zon schijnt want dan is er een piek op het net. Niet dus, het capaciteitstarief houdt geen rekening met uw straatbelasting, enkel met uw piek.
- Het capaciteitstarief wordt berekend op basis van ‘een’ piekvermogen per kwartier (ipv per uur). Even de oven opzetten terwijl elders al een grote verbruiker werkt, en uw kwartierpiek voor die maand is reeds gemaakt, ongeacht het moment.
- Hypothetisch: Vandaag laad ik m’n elektrische auto (laadstation 7,4 kW) tijdens de middaguren, dus tijdens de zonne-uren (5 kW PV’s op m’n dak). Maar de zon verdwijnt voor 15 minuten achter de wolken, gevolg: volle afname, dus 5 kW (tegen 50€/kW (op jaarbasis)) boven de 2.5 kW-referentie. Dus velen gaan door deze ‘wolkenvrees’ enkel ’s nachts laden met een grote straatpiek op 22u tot gevolg ?
- Het capaciteitstarief houdt geen rekening met de prijs van elektriciteit en vertraagt daarom de mogelijkheid om van elk gebouw en van elke elektrische auto een energieleverancier te maken.
Tenzij beter uitgewerkt tegen 2022, is het huidige capaciteitstarief weinig future-proof en dus slechts een tussenstap. Eigenlijk zoals een auto op CNG: beter dan de standaard, maar onvoldoende gewapend voor de toekomst, onvoldoende sterk volgens de huidige technologie. De wereld evolueert verder naar elektrificatie wegens hogere efficiëntie. Zet daarom een systeem op poten dat burgers naar elektrische auto’s en warmtepompen doet hunkeren, dat lokale energie aanmoedigt en dat elke mogelijke import van kolenstroom uit het buitenland ontmoedigt.
Natuurlijk zorgt het capaciteitstarief voor meer oplettende burgers en daardoor voor een lager verbruik, zorgt het voor meer zelfconsumptie en dus voor minder gebruik van het net als buffer: fantastisch ! Dit consuminderen is zeer goed, maar de combinatie met minder vervuilen (afbouw diesel, benzine, mazout, …) is nog beter.
Een systeem op maat vraagt dynamische tarieven (ToU) die rekening houden met afname én injectie, en met het moment van beschikbaarheid van hernieuwbare energie. Een systeem dat dus rekening houdt met de prijs van de energie op dat moment.
Dit capaciteitstarief is een logische stap met schoonheidsfoutjes maar is spijtig genoeg niet de grote sprong in de energietransitie waar vele energieliefhebbers van droomden.
Alstublieft, maak het capaciteitstarief 2.0 ‘smart’.
kWh’s @ home
Het aandeel verwarming in het totale energieverbruik is groot, ongeveer 1/5 van alle energie steken we in ons huis. Hoe kunnen we zo weinig mogelijk verbruiken en betalen, maar toch comfortabel leven ?
- Isoleren !
- Een aangepast verwarmingssysteem gebruiken:
In 2019 was 55 % van de in België geproduceerde elektrische energie afkomstig van nucleaire installaties, en ongeveer 11% werd hernieuwbaar gefabriceerd. Daardoor ligt het rendement van onze elektrische energie laag maar is ook de CO2 uitstoot laag.
De prijs van 1 kWh elektriciteit is 6x hoger dan de prijs van 1 kWh aardgas. Een correcte afweging tussen energiedrager en type verwarmingstoestel is belangrijk. Hou er rekening mee dat Europa streeft naar een samenleving zonder fossiele brandstoffen.
Met zonnepanelen en/of zonneboiler gaan zowel de operationele kosten, het rendement en de CO2 uitstoot de goede richting uit. Deze optie zou op elk zonnedak automatisch aangevinkt moeten worden.
Heeft u investeringsmogelijkheden en wenst u weinig CO2 uit te stoten ? Dan zal de combinatie van een brandstofcel met zonnepanelen en met een warmtepomp u zeker kunnen bekoren. Future-proof op de koop toe.
De aha-erlebnis
Zonnepanelen + elektrische auto’s + intelligente sturing = de toekomst
- De prijs van zonnepanelen blijft dalen:
De energetische terugverdientijd van zonnepanelen (PV) is 1.5 jaar. Dit wil zeggen dat PV’s na 1.5 jaar de energie die nodig was om ze te produceren hebben terugverdiend. De gemiddelde levensduur van PV’s is 25 jaar, dus een zonnepaneel is op energetisch vlak snel terugverdiend en levert 94% van zijn bestaan groene energie. Energie uit zonnepanelen is reeds de goedkoopste elektrische energie op aarde, en de minst vervuilende. Het rendement van nieuwe PV’s blijft in stijgende lijn gaan.
2. Ook de prijs van batterijen blijft dalen:
De energiedichtheid van batterijen gaat ongelimiteerd de goede richting uit. Elektrische auto’s (EV) worden daardoor lichter, goedkoper en gaan steeds verder rijden. Ze zijn al vele jaren minder vervuilend dan hun tegenhangers met verbrandingsmotor.
3. Stockage van elektrische energie is een probleem. Maar, enkele Japanse merken geven ons vandaag al de mogelijkheid om de elektrische auto ook als thuisbatterij (V2G) te gebruiken. De komende jaren zullen Europese en Amerikaanse merken deze markt komen versterken. Juist op tijd, want deze techniek (de auto als energieleverancier) gaat de energiewereld op z’n kop zetten.
Heeft u de mogelijkheid om zonnepanelen te leggen, twijfel niet. Op korte termijn zal uw elektrische auto als buffer dienen om zo uw zelfconsumptie op te krikken, en zal u stroom leveren aan de buren tijdens piekmomenten. Een correct akkoord tussen consument, producent en distributienetbeheerder is onontbeerlijk.
Ongeveer 2/3 van het jaar werkt deze combinatie als een Zwitserse horloge, voor het andere deel (winterperiode) zult u moeten doen wat u vandaag doet, of bijvoorbeeld overschakelen naar een smart grid.
Dat u zo meewerkt aan de energietransitie zal uw glimlach alleen maar groter maken.
Blue sky = power
Zonnepanelen + klimaatverandering + quarantaine = 25% meer vermogen
Mensen met zonnepanelen hebben waarschijnlijk dezelfde vaststelling gedaan: een record opbrengst tijdens de maanden april en mei: 25% meer dan gemiddeld, 15% meer dan de hoogste (2-maanden) piek ooit (gemeten met m’n 10 jarige installatie).
De lucht is zelden zo lang zo intens blauw geweest. Door de quarantaine waren er amper vliegtuigen in de lucht waardoor er geen vliegtuigstrepen (contrails) in de hoge atmosfeer aanwezig waren. Daardoor had de zon vrij spel om de zonnepanelen te bestoken met fotonen, waardoor vorige records verpulverd werden. Allemaal toeval ? Hmm.
Vergis je niet, de mens bepaalt de gezondheid van deze planeet.
Waarom energie verspillen ?
Vandaag rijden onze auto’s (ICE, verbrandingsmotor) met een laag rendement van 25%. Elektrische auto’s (EV, elektromotor) hebben een rendement van 80%, ze zijn superieur én klaar voor de toekomst.
Omdat het rendement van een elektromotor 3x groter is dan van een verbrandingsmotor, rijden ze ook 3x verder met evenveel energie. Dat is van Brussel naar de Côte d’Azur ipv Brussel naar Parijs.
De elektriciteit in België wordt proper opgewekt (met dank aan de kerncentrales en de groeiende hernieuwbare energie), een batterij wordt dus groen geladen. Heeft u zonnepanelen, twijfel niet. Heeft u nog geen zonnepanelen, idem dito.
Elektrische auto’s zijn er vanaf 12.000€ en het aanbod groeit snel. Ook de TCO gaat de goede richting uit. Continu zet de EV grote stappen: prijs, rijbereik, modellen, batterij, … maar ook vandaag valt er al veel schoons te shoppen bij de garagist.
Waar wachten we eigenlijk nog op ?
Het momentum …
De olieprijs staat laag, het is tijd om te schakelen:
- Voer een vaste minimumprijs in voor mazout en andere brandstoffen
- Lanceer een grafiek met de voorziene prijsstijging voor de komende jaren
- Verlaag de taks op ‘wat duurzamer is’
- Nieuwe bedrijfswagens zijn groen, of zijn niet
- Vliegen was te goedkoop, een EU-pact is noodzakelijk
- Hang niet vast in het verleden, investeer in de toekomst
Laat het momentum niet verloren gaan. Thanks !
De energietransitie:
Energietransitie is de overgang van ons huidig energiesysteem naar een nieuw hoogwaardiger systeem. Gedurende deze evolutie veranderen we van wat slecht is, naar wat beter is voor onze planeet.
Kenmerken:
- van verbranding van fossiele brandstoffen naar energie rechtstreeks uit de zon (zonnepanelen, thermische zonne-energie) en onrechtstreeks uit de zon (windenergie, waterkracht, bio-energie), en naar energie uit de aarde (geothermie)
- van steenkool en olie naar elektriciteit (elektronen voor kleine afstand en korte periodes) en naar gas en vloeistof (moleculen voor lange afstand en grote periodes)
- van koolstof naar waterstof, biogas en e-fuels
- opslag intermitterende energie (gravitatie-energie, batterijen, gas, …)
- hybridesystemen, voor verwarming en transport
- van verbrandingsmotoren naar elektromotoren, 3x efficiënter
- van centrale naar decentrale opwekking, gebruik van vrijgekomen warmte bij WKK’s en brandstofcellen
- tijdrovend en kostelijk onderzoek (kernfusie, thorium, …)
- CO2-hergebruik en CO2-opslag (CCUS)
- meer en zwaardere interconnecties (elektrisch en gas) met buurlanden en verder
- import van groene energie vanuit zonnige gebieden dmv waterstof, en vanuit offshore windmolenparken
- verschuiving van subsidies, verhoging van CO2 -taks
- implementatie van slimme systemen, digitale meters, smart grids en AI
- universiteiten, startups en pilots geven met innovatie en creativiteit de richting aan
Pro’s:
- samenwerken aan verbetering: gezondere lucht, aangenamere steden, …
- groener denken zorgt voor voldaan gevoel en voor meer respect voor mens en natuur
- veel mogelijkheden door anders denken: nieuwe economieën, jobs, …
- onze hoge levensstandaard kan behouden blijven
Los van de transitie maar noodzakelijk: minder energie gebruiken, isoleren, openbaar vervoer of fiets nemen, duurzame producten, circulaire economie, voeding, bossen, thuiswerk, … .
De energietransitie is een én-én-verhaal, met de nadruk op hernieuwbare energie, technologie en efficiëntie. En ja, voorlopig ook met kernenergie want vandaag is er geen beter prijs/uitstoot-alternatief bij bestaande centrales.
Deze transitie is een maatschappelijk verantwoord streven naar een duurzamer energiesysteem. Het is een traag proces met veel snelle veranderingen (daling prijzen door schaalvergroting: batterijen, zonnepanelen, windmolens, waterstof, …).
Maar de energietransitie is vooral een mooi verhaal, met veel mogelijkheden waarin we onszelf op regelmatige basis kunnen heruitvinden.
Energieprijzen
Uit het jaarverslag 2019 van de VREG:
Dus: 1 kWh elektriciteit is 6x duurder dan 1 kWh gas.
Als Doel en Tihange binnen 2 jaar beginnen af te bouwen, bestaat de kans dat de elektriciteitsprijs in België niet goedkoper gaat worden. En ondanks m’n persoonlijke sympathie (vanwege het nut) voor de digitale meter, gaat het aankomende capaciteitstarief niet door iedereen omarmd worden.
Alles elektrisch ? Niet zonder een Smart grid 2.0 want dan wordt energie onbetaalbaar voor Jan Modaal.
Doe uzelf een plezier: koop een brandstofcel, en ga met een deel van de jaarwinst enkele keren met uw vrienden/familie op weekend .
Doe uw kinderen (of erfgenamen) een plezier: koop ze een boek over techniek & rendement, en schenk ze met het andere deel van de jaarwinst enkele aandelen van duurzame bedrijven.
Doe groenerleven.be (en het klimaat) een plezier: neem een groengascontract, zo versnel je de energietransitie.
Eigenlijk heeft u enkel de 23.260 kWh gas (waarvan sprake in VREG verslag) nodig om energetisch alles te doen: dus, én om uw huis te verwarmen, én om uw 3.500 kWh elektriciteit op te wekken én om nog 30.000 km met uw EV-wagen te rijden.
Remember: efficiëntie is alles !
Het spijt me dat het weer over centen gaat. Uw dienaar is liever niet met geld bezig, maar het blijft wel één van de meest gestelde vragen aan groenerleven.be
Zon, water en wind
De bekentenis laat ik aan u over, maar de kans is groot dat u een luxe leventje leidt. Wellicht heeft u het lekker warm, bent u geen hout moeten gaan sprokkelen en komt uw vers eten uit een propere winkel. Yep, we hebben het goed, en daar is niks mis mee.
Als we de generaties na ons, en medebewoners op minder bedeelde continenten, een even zorgeloos bestaan willen schenken hoeven we slechts een kleine inspanning te doen: deze bol proper houden.
Het kan niet genoeg herhaald worden, de aarde krijgt meer dan voldoende energie. Eens de geldwolf in ons tot inzichten gekomen is zullen nuttige investeringen dat moment van helderheid nog overstijgen. Want wat het gebruik van hernieuwbare energie betreft, zitten we nog maar in het begin van de mogelijkheden. Die warme zon, dat lekkere briesje, het vallende water … is er steeds, ergens, elke dag, … en meer hebben we eigenlijk niet nodig.
Smart grid 2.0
Naar Japans model: hoge rendementen uit biogas, waterstof en elektromotoren, samen met zonnepanelen en batterijen.
Binnenkort bij een standaard gezin: een huis met zonnepanelen, warmtepomp en brandstofcel (FC, Fuel Cell), een grote BEV (Battery Electric Vehicle) voor dagelijks gebruik en een kleine BEV voor sporadisch gebruik.
De brandstofcel draait van oktober tot april op volle kracht (1.5 kW) en in de zomermaanden op lage kracht (0.5 kW) want dan neemt de zon deels de functie van de krachtcentrale over.
Overdag stockeert de kleine EV (35 kWh, 20.000€) de elektrische energie in zijn batterij. Tijdens de avondpiek geeft hij zijn vermogen af aan het huis en aan het elektrisch netwerk in de straat (lees: de buren). Tijdens de nacht ontlaadt de kleine EV verder in de grote EV (75 kWh) en wordt de grote EV ook opgeladen door de FC.
En de dag erna opnieuw van hetzelfde …
Voordelen:
- Geen verzwaring nodig van ons duur elektrisch netwerk
- Biogas geeft groene waterstof geeft groene elektriciteit, CO2 = 0
- 1 kWh gas is 6 keer goedkoper dan 1 kWh elektriciteit, investeringskost is dus snel terugverdiend
- Rendement EV = 3x hoger dan rendement verbrandingsmotor
- Rendement FC = 2.5x hoger dan huidig elektrisch rendement uit stopcontact
- Totaal verbruik huis + auto’s = verbruik oude gasketel (20.000 kWh/jaar)
- Geen extra verbruik van auto’s
Schaken op z’n Japans. Het klinkt ingewikkeld, maar is het niet. Alle technieken zijn operationeel en betrouwbaar. Er zijn vandaag ongeveer 300.000 brandstofcellen in Japan, tegen 2030 worden dat er 5 miljoen die decentraal groene elektriciteit opwekken. Grote centrales met lage rendementen en dure elektrische infrastructuur is niet nodig.
Wat houdt ons dan tegen ? Onbekend = onbemind.
De zonneboiler
Ook in 2020 blijft de zon onze dikste vriend, de beste wensen by the way !
Die grote gele waterstofbol lijkt klein maar onze kolossaal aanvoelende aarde past er meer dan een miljoen keer in. Alle respect dus voor grote broer.
Wellicht is er geen oorzakelijk verband tussen mensen die naar zweet ruiken en geen zonneboiler op hun dak hebben liggen, maar als meneer Kaas knus naast mij op de trein komt zitten ligt de vraag wel op mijn lippen.
Reminder: de zon is gratis.
Onze overheid is bereid u deftig te sponsoren. Nog niet warm gekregen ?
CO2, de evolutie
CO2 per hoofd: het Midden-Oosten, Australië, Canada en de USA spannen de kroon. Vanwege het groot aantal (arme) inwoners in China en Indië, is de verdunning daar het grootst.
CO2 per regio: vanaf 1950 in sneltempo de verkeerde kant op. Als uw (groot)ouders zeggen dat vroeger alles beter was, dan hebben ze op minstens 1 punt gelijk.
CO2 per brandstof: we halen het koolstofatoom uit de grond, verbranden het, dan komt het in de atmosfeer en ’t spel is begonnen.
Deze energieblog is zodanig ingesteld dat hij zichzelf vernietigt als de daling van bovenstaande curve is ingezet. Fingers crossed.
Mazout vs warmtepomp
Mazoutketels van 30 jaar oud halen soms nog maar rendementen van 70%. Het rendement van nieuwe ketels ligt beduidend hoger, deze gaan richting 100%. Daarmee zit de terugverdientijd van een nieuwe ketel ergens tussen de 5 à 10 jaar. Opgelet: mazoutketels in nieuwbouw zijn vanaf 2021 in Vlaanderen verboden, het verhaal van mazout loopt naar zijn einde.
Beter is een extra investering te doen, door een warmtepomp te plaatsen. Hierbij zijn rendementen van 500% niet uitzonderlijk, waarbij een gemiddeld jaarlijks rendement van 300% realistisch is. Dit wil zeggen dat u van het deel energie dat u erin steekt, u er twee delen energie gratis bij krijgt.
Nog beter is die warmtepomp te voeden met zelfgemaakte elektriciteit waardoor het totaalrendement nog meer de hoogte in gaat.
Biogas kringloopeconomie
Voorlopig beslaat het aandeel biogas slechts enkele procenten van het aardgasverbruik in Europa, maar het potentieel is veel groter. Beter dan deze broeikasgassen los te laten in de atmosfeer, kunnen we deze injecteren in ons gasnet. En ook hier trekken de Scandinavische landen de (mest)kar.
Het hergebruik van dierlijk en plantaardig landbouwafval zal tevens leiden tot nieuwe jobs. Een win-win-situatie die integraal deel zou moeten uitmaken van de energietransitie.
David vs Goliath
Nikola Tesla: wisselstroomspecialist eind 19de, begin 20ste eeuw.
Uit het niets verscheen begin dit millennium een dissident automerk dat op korte tijd een begrip geworden is in het nieuwe autorijden, het elektrisch rijden. Toen al kregen de andere autobouwers, die achteroverleunend hun geld aan het tellen waren, een spreekwoordelijke klets in het gezicht.
Het rendement van elektrische motoren (80%) is een dikke 3x hoger dan dat van verbrandingsmotoren (25%), elektromotoren zijn superieur.
Een gemiddelde elektrische auto met een batterij van 50 kWh komt daarmee 300 km ver. Een gelijkwaardig voertuig pruttelend op diesel heeft ongeveer 15 liter (= 150 kWh, 1 liter diesel = 10 kWh) nodig om diezelfde 300 km te rijden, en heeft dus 3x meer energie nodig dan zijn elektrische broer. Yep, het verhaal van efficiëntie.
Vanwege dat hoge rendement en tal van andere voordelen (onderhoudsarm, hoog koppel, stil, milieuvriendelijk, …) is de elektromotor met zekerheid een blijver voor de komende decennia. Verbrandingsmotoren daarentegen zullen enkel nog maar in hybride variant degraderend interessant zijn. Ondertussen zijn alle automerken zich ook bewust van de vele pluspunten van de elektromotor en gaat het gros van hun budget naar de elektrificatie van het wagenpark. De auto-industrie zit in een nieuwe revolutie met de mens en natuur als winnaar. Goed bezig !
Eén miljard euro nodig in België om de elektrische netten te versterken voor het voeden van al deze wagens ? Nope, laad ze op met zelfgemaakte stroom aan hoog rendement, groener en goedkoper, en het kan op hetzelfde moment.
Stel, u bent Kuifje … *
Omdat u een fictief personage bent weet u dingen die normale mensen niet weten, of niet willen weten.
U weet dat vuurtje spelen met bazaar van miljoenen jaren oud (bruinkool, steenkool, aardolie, aardgas, …) wekelijks meer doden maakt door luchtvervuiling dan kernenergie ooit heeft gemaakt (door rampen en afval).
U weet ook dat het nog te vroeg is om kerncentrales te sluiten want er zijn nog onvoldoende gelijkwaardige alternatieven met lage emissies. Hernieuwbare energie is nog maar juist geboren, en de waterstoffoetus is in volle ontwikkeling.
Voor de volgende generaties gaat het alleszins duidelijk zijn dat er maar één goede plaats is voor fossiele brandstoffen, en dat is daar waar ze tot enkele honderden jaar geleden altijd al heeft gezeten: in de grond.
Kerncentrales sluiten, en dus voorrang geven aan centrales op fossiele brandstoffen, is een redeneringsfout van de eerste orde, en brengt ons geen meter dichter bij de oplossing van het probleem.
Gelukkig zetten China en India (jaarlijkse economische groei +5%, samen +2,5 miljard inwoners (= bevolkingsaantal van de 20 daaropvolgende landen met meeste inwoners)) in op nieuwe kerncentrales.
Nope, in België moeten er geen kerncentrales gebouwd worden. Kuifje zou enkele van de huidige kerncentrales minstens 10 jaar langer open houden, en tijdens een overschot aan energie (zeer zeldzaam, bij veel wind en zon) er waterstof mee maken. Ondertussen gaat hij met zijn raket andere superhelden zoeken om hier het boeltje mee te helpen opkuisen.
* Oprechte excuses voor het misbruik van Kuifje.
It’s all about efficiency my dear !
Het woord is hier al meermaals gebruikt, efficiëntie.
- mijn zoon rijdt het gras af in 45 minuten, ik in 60
- de oude auto van uw buurman verbruikt 8 l/100km, uw hybride maar 4
- Messi maakt 45 goals per jaar, Jef Klak komt aan 10
- secretaresse Maria behandelt 120 mails per dag, Magdalena maar 50
Tal van voorbeelden uit onze leefwereld, tijdens het werk, ervoor en erna. We weten dat er verschillen zijn, maar vergeten soms dat ze bestaan.
Idem dito voor een kWh. Wat we doen met een kWh is belangrijk in de energiewereld, en daarom ook bepalend voor onze wereld van de CO2. Is 1 kWh = 1 kWh ? Nope, waar de kWh vandaan komt is cruciaal, maar wat we er mee doen is even essentieel.
- oude mazoutketel vs warmtepomp: 70% vs 400%
- verbrandingsmotor vs elektromotor: 25% vs 80%
- stopcontact vs stopcontact via brandstofcel: 35% vs 85%
- gloeilamp vs LED: 10% vs 50%
Rendement is de basis. No efficiency, no deal !
Ondertussen weet u ook dat een kWh uit hernieuwbare energie de absolute voorkeur geniet, en dat u de kWh uit fossiele brandstoffen best voor het hiernamaals laat.
Wat kan ik vandaag doen ?
- huis isoleren
- groene stroom– en groengascontract afsluiten
- elektriciteit besparen (tips )
- zelf elektriciteit maken (zonnepanelen, brandstofcel)
- warmtepomp plaatsen
- de zon warm water laten maken (zonneboiler)
- verwarmen met hout vermijden, filter installeren
- (e-)fiets of openbaar vervoer nemen
- thuiswerk promoten
- km’s met energiezuinige auto of met elektrische deelauto afleggen
- afval vermijden, recycleren
- 2de-hands winkels zijn er voor iedereen
- lokale producten kopen, kraantjeswater drinken, runds- en lamsvlees minderen
- bomen, struiken en bloemen planten
- investeren in groene projecten
- reizen met vliegtuig of boot minderen, in de buurt is het ook mooi
- sensibiliseer uw omgeving om ook groener te leven
- …
Hoe is de huidige toestand van de wereld ?
Beter en slecht tegelijkertijd. Kijk naar de grafieken in vorige berichten, elk jaar zetten wij/zij stappen voorwaarts, maar … er is nog een lange weg af te leggen. Wachten op de anderen is zinloos, vandaag kunnen we al veel veranderen. Let’s do it !
Technologie & rendement voor auto’s
Technologie en de daarbij horende rendementen zijn in de samenleving reeds aanwezig om zo onze koolstofvoetafdruk te reduceren. Door hoge rendementen met elkaar te laten samenspelen worden mooie cijfers gebaard.
Hieronder een voorbeeld voor een kilometervreter die 40.000 km per jaar rijdt met een middenklasser, en thuis een brandstofcel (= Fuel Cell, FC) heeft staan.
De combinatie van rendementen zorgt ervoor dat het verschil in uitstoot zo groot is:
- Rendement van verbrandingsmotor is 25%
- Rendement van elektrische motor is 80%
- Rendement van FC is 60% elektrisch (+ 25% thermisch)
Opmerking: bij de kostprijs is enkel rekening gehouden met de prijs (september 2019) van diesel en aardgas aan de pomp, en met de prijs van aardgas voor de brandstofcel die elektriciteit levert voor de batterijen van het elektrische voertuig. De FC* wordt gevoed met groengas.
Aanvulling:
- Batterijen kunnen tot 90% gerecycleerd worden, een liter diesel kan maar één keer gebruikt worden (evenzeer voor 1 m3 aardgas/biogas natuurlijk).
- Met zonnepanelen op het dak zakt de uitstoot van de elektrische auto nog verder.
- De FC stoot enkel CO2 uit, het CNG voertuig nog andere onvolmaaktheden en de diesel is hierbij vergeleken het nec plus ultra voor de verkeerde componenten (ondanks ad blue en filtersystemen).
- De properste autokilometer is deze met de elektrische deelauto of beter nog, is de kilometer die niet gereden wordt.
Groener rijden lukt wel, gewoon de technologie omarmen en de puzzel leggen.
Vuurtje maken
De zomer is voorbij, ipv geurende BBQ’s gaan ’s avonds houtvuren de reukorganen strelen.
Lekker gezellig, maar houtkachels en open haarden zijn een belangrijke bron van luchtvervuiling, en ook in huis zorgt het voor een slechtere luchtkwaliteit.
Velen denken: de boom haalt CO2 uit de lucht tijdens zijn bestaan, daarna stook ik hem op, dus ben ik CO2-neutraal. Het echte verhaal is anders: de boom doet er vele jaren over om groot te worden, hij wordt verbrand in enkele weken tijd maar wordt niet steeds terug aangeplant. Bijkomend zijn er de fijnstof problematiek en de slechte verbranding.
Er is een goede reden waarom er zo weinig houtkachels en open haarden worden geplaatst in nieuwbouwwoningen. Toch geeft de Vlaamse overheid een premie voor het vervangen van een kachel ? De premie verschuiven naar isolatie is de betere optie.
Op de meeste plaatsen in de westerse wereld zijn er voldoende alternatieven om te (over)leven.
Weg met de C ?
Hoe meer koolstofatomen we verbranden, hoe slechter voor onze atmosfeer. Er is een overvloed aan zon, wind en water om vanuit deze duurzame bronnen voldoende alternatieve brandstoffen (waterstof, methanol, …) en elektriciteit te maken om te voldoen aan de verzuchtingen van onze consumptiemaatschappij. De winsten op lange termijn zijn onbetaalbaar.
Tip: Haal uw centen van het spaarboekje en investeer mee in een propere toekomst.
De elektrische deelauto
Veel vliegen in 1 klap:
- thuis staat er een auto minder, dus er worden minder auto’s geproduceerd, en waarschijnlijk ook minder kilometers gereden
- tijdens het rijden zijn de emissies nihil
- veel goedkoper, indien je weinig km’s aflegt
- rijden met een up-to-date voertuig
- geen onverwachte kosten
- collectief handelen is de snelste weg naar een groenere samenleving
Elke zichzelf respecterende gemeente zou op zijn dorpspleinen minstens één elektrische deelauto met daarbij horende parkeerplaats en laadpaal moeten aanbieden. Yep, spreek uw gemeente hierover aan.
Windmolenparken @ Noordzee
CO2 als grondstof
CO2: het lelijkste eendje van vandaag, is vies en tast onze leefomgeving aan.
Stel nu dat we dat onsympathieke beest zouden gebruiken als grondstof, en dus zo kunnen transformeren tot een waardevol product voor onze samenleving.
Aan studies en initiatieven geen gebrek, de volgende stap zetten is moeizaam maar ook op termijn zal technologie ons oplossingen aanreiken. Her en der wordt CO2 al gebruikt, maar globaal gezien is de uitstoot vele malen groter dan het gebruik ervan.
Het reduceren van CO2 is een kerntaak voor onze generatie. Collectief en individueel, én daar kan vandaag wel iets aan gedaan worden.
De groei van zonnepanelen
Europa was er relatief vroeg bij, maar de versnelling van China de laatste jaren is fenomenaal. Rekening houdend met de dalende prijs van een PV-installatie is het uitkijken naar de grafiek van 2025.
Het is spijtig dat ongeveer 90% van de Belgische daken nog onbenut zijn, voorlopig doelloos liggen te staren naar de zon. De behoefte aan meer zonnepanelen in ons land is groot, het is naast windenergie één van de weinige manieren om het percentage hernieuwbare energie op te krikken tot aan het Europese gemiddelde.
And the winder is …
Eb & vloed in Bretagne
Port of Antwerp
De aarde
Volgens ons de beste plaats in het universum om een huis neer te poten.
3/4 water, beetje zand en bos, veel lekker eten, te veel mensen die met geld bezig zijn, maar vooral een overaanbod aan hernieuwbare energie waar tot op heden te weinig mee gedaan wordt.
Reden: goedkope fossiele brandstoffen en een gebrek aan visie. Aan dat laatste kunnen we samen iets doen.
4x zon in Marokko
Noor I: 160 MW, CSP-technologie (parabolen), met 3u stockage capaciteit
Noor II: 200 MW, CSP-technologie, met 7u stockage capaciteit
Noor III: 150 MW, met centrale zonnetoren, met 7u stockage capaciteit
Noor IV: 72 MW gewone zonnepanelen (PV) zoals op onze daken, in opbouw
Bijna 600 MW aan zonne-energie, een fractie van wat de Sahara zou kunnen opleveren, maar een mooi begin.
Spaarbekkencentrale in Coo
De brandstofcel
Deze is oorspronkelijk uitgevonden/ontdekt in 1838, een oud beestje dus. Nasa stuurt de fuel cell sinds de jaren ’60 mee de ruimte in. Hot in space, maar hier op aarde moet ze nog trendy worden.
De brandstofcel is een elektrochemisch toestel dat chemische energie omzet in elektrische energie, een gelijkaardige werking zoals een batterij maar dan met constante voeding.
Het toestel op onze zolder, een kleine meter onder de zonnepanelen, is een brandstofcel type SOFC en laat het waterstof (H2) dat in het aardgas (CH4) zit reageren met de zuurstof (O2) uit de atmosfeer.
Deze centrale heeft een aardgasverbruik van 2,5 kW, hiermee levert het 1,5 kW elektrische energie en 0,6 kW thermische energie, dus 60% elektriciteit en 25% warmte (boiler), met een totaal rendement van 85%.
Omdat in de energiewereld alles draait rond efficiëntie, kan dit rendement nog gepimpt worden door er warmtepompen (en een elektrische auto) op aan te sluiten, zodoende wordt het totaalpakket een prijsbeest waar de bekerkast van FC Barcelona bij verbleekt.
Met een contract bij een groengasleverancier stoot je theoretisch geen CO2 uit. Je krijgt jaarlijks tot 13.000 kWh uit dit toestel dat niet groter is dan een wasmachine. Aangezien vandaag 1 kWh gas ongeveer 6 keer goedkoper is dan 1 kWh elektriciteit uit het net, heb je de investeringskost in minder dan 7 jaar terugverdiend (na wat jongleerwerk met de woonbonus en met subsidies van Europa en Vlaanderen).
Deze decentrale manier van energievoorziening heeft alles om ook in onze contreien een toppertje te worden.
Geen nadelen ? Toch wel volgens mijn vrouw, enkel leverbaar in het wit.
Waterkracht in Brazilië
2030 volgens Planbureau
Het is niet “wie” onze kerncentrales uitbaat dat belangrijk zou moeten zijn, maar wel de “doelstellingen” die we willen behalen: CO2-arme en goedkope elektriciteit beschikbaar stellen aan de burgers.
Een verlenging van enkele van onze kerncentrales (12 g CO2/kWh) met 10 jaar, het bouwen van enkele nieuwe flexibele gascentrales (490 g), maar vooral de investeringen in nieuwe windmolenparken (12 g), zonneparken (41 g) en een waterstofnetwerk dringen zich op. Dus een én-én-verhaal ipv een of-of-verhaal.
Laat ons hopen dat de langetermijndoelen de partijkleuren kunnen overstijgen in het energiedebat.
Energy Observer
Het waterstofschip Energy Observer is op bezoek in Antwerpen. Deze voormalige race-catamaran vaart na zijn ombouw op waterstof, aangemaakt door zonnepanelen, 2 windturbines, en zeewater. In 6 jaar tijd bezoekt hij 50 landen.
Moet er nog wind zijn ?
Het ei van Columbus ?
Zonnepanelen die waterstof produceren : siert deze wereldprimeur “made in Belgium” weldra onze daken ?
Bron: VRT NWS.
Bruinkool
De mooie bruine vlekken bij onze buren, niet ver over de grens, tussen Aken en Keulen zijn bruinkoolmijnen. Schoon om te zien op google maps, zeer vervuilend voor de planeet. En dubbele pret voor ons als de wind verkeerd zit, van sneeuw tot zure regen. De contradictio in terminis bij de Duitsers (energiewende) is groot: snel groeiende markt van windmolens, zonnepanelen en andere hernieuwbare bronnen tegenover de ontginning van bruinkool, en tegenover het sluiten van de kerncentrales.
CO2 ? Nein, habe noch nicht davon gehört.
Noot: vergeleken met Polen is Duitsland de primus van de klas.
De thuisbatterij
Is de thuisbatterij rendabel ? Neen, maar de prijzen zakken en de energiedichtheid van batterijen stijgt.
Is de thuisbatterij op wielen (lees: de elektrische auto) een alternatief om energie op te slaan ? Ook nog niet, maar de technieken (bi-directionele aansluiting, beperking laadmogelijkheden/cycli, vehicle-to-grid, …) evolueren in sneltempo.
Theoretisch gezien zou een elektrische auto dus wel dienst kunnen doen als thuisbatterij én als auto, 2 vliegen in één klap. Laden tijdens de zonnepiek, afgifte op de vraagpiek ’s avonds en terug laden ’s nachts tijdens de daluren. Maar, gesjoemel gegarandeerd (laden op het werk, afgifte thuis).
Off-grid gaan is nog niet aan de orde, het is duurzamer en goedkoper om dat niet te doen.
Energieverbruik in BE
Kernenergie als klimaatoplossing ?
Groener wonen
Technologie @ home:
Nogmaals, de zon. Gebruik zonnepanelen en zonneboiler. Terwijl u bruint op het terras, kruipt de energie uw huis binnen. Check uw mogelijkheden op de zonnekaart.
Een warmtepomp: principe van een frigo, uitwisseling van warmte (of koude) met de omgeving (aarde of lucht) waarbij zeer hoge rendementen mogelijk zijn. Terecht de topper bij nieuwbouw en bij verbouwingen.
Een brandstofcel produceert zelf elektriciteit en warmte, wordt gevoed door waterstof uit aardgas (eventueel groen gas). De kostprijs van 1 kWh aardgas is ongeveer 6 keer lager dan 1 kWh elektriciteit uit het net (incl. alle toeslagen en taksen). Hiermee verdubbelt u het rendement van de elektriciteit uit uw stopcontact. Deze manier van produceren is nog relatief onbekend in onze contreien, maar gemeengoed in Japan. Voorlopig een dure technologie maar gesubsidieerd door Europa en Vlaanderen, waardoor snel rendabel.
Vergeet mazout of verwarmen met hout. Pellets en aardgas hebben nog even een toekomst, maar de alternatieven scoren beter.
Onze huizen zijn toch goed geïsoleerd ?
Groener rijden
Milieuvriendelijke technologieën voor auto’s bestaan al eventjes: hybride, elektrisch en aardgas. De doorbraak van de waterstofauto en van de verbrandingsmotor op methanol zijn nog niet voor morgen.
Stelling 1: Elke auto zou zijn remenergie moeten recupereren (al dan niet in een kleine batterij, zoals bij een hybride).
Stelling 2: De prijs van batterijen zakt en zijn energiedichtheid stijgt, maar tot op vandaag hebben elektrische auto’s (EV) hun beperkingen en zijn ze prijzig, dus slechts geschikt voor een select publiek.
Stelling 3: Voor auto’s die redelijk wat kilometers doen is aardgas (CNG) vandaag een waardig alternatief, spijtig dat het aanbod van auto’s uit de hogere middenklasse afgenomen is.
Stelling 4: De nieuwste generaties diesel hebben voorlopig ook nog hun bestaansreden, maar niet voor kleine auto’s die enkel rond de kerktoren rijden.
Ook wat de energiedrager voor auto’s betreft, gaan fossiele brandstoffen op termijn verdwijnen naar de geschiedenisboeken. Ook hier geldt: hoe vroeger, hoe beter.
2011
Fukushima, een mooi plaatske aan de Japanse kust uitkijkend op Hawaï, zo’n 6500 km verder.
De kernramp ten gevolge van een zeebeving met tsunami veranderde de regio Fukushima, en ook ons energielandschap volgde blindelings.
Kernenergie heeft sindsdien alle perceptie tegen, een waardig alternatief of niet, deze centrales moeten dicht, met een CO2-recorduitstoot tot gevolg.
De verafgoding van steenkool- en bruinkoolcentrales bij onze oosterburen bezorgen klimatologen, wetenschappers en vele anderen slapeloze nachten.
Ondanks zijn mooie toekomst, en de energiemix die we nodig hebben, wordt kernenergie sinds 2011 buitenspel gezet.
Moet er nog zon zijn ?
De zon:
is rond, en aangezien we er elke dag over praten is het onze beste vriend.
Meer hernieuwbare energie valt er hier op aarde niet te rapen.
Energie in een verdunde vorm via wind- en waterkracht, maar vooral groots in de vorm van straling.
Met een kracht van ongeveer 1000 watt/m2 straalt ze op onze bol: veel in de zomer, minder in de winter, en andersom aan de andere kant van de evenaar.
Het is aan ons om deze energie te omarmen, door elk nieuw gebouw te voorzien van zonnepanelen en zonneboilers.
Leggen we nu nog wat stroomkabels van Noord naar Zuid, van Oost naar West, en een deel van onze energieproblemen zijn van de baan.
Te simpel gesteld ?
Hier begint het …
Het probleem België:
We hebben 4 ministers van energie, en nog eens 4 van milieu.
De ene laat (onrechtstreeks) dieselmotoren plaatsen om het mogelijke elektriciteitstekort in de winter op te vangen, de andere stuurt zijn kat naar een klimaatoverleg in Luxemburg over de uitlaatgassen. De ene geeft subsidies voor de vervanging van een houtkachel, de andere slaagt er niet in de richtlijnen van Europa rond energiebesparing te ondertekenen in Polen.
Steeds komt er een “ja maar” uitleg om onze Belgische onkunde goed te praten.
Op de spitsen en een keeper na, is dit een voetbalploeg aan ministers, maar hun kiezers krijgen steeds de forfaitscore rond de oren, een droge 5 – 0.
Normaliter vergeten mensen zo’n uitslag al na enkele dagen, maar hier kunnen onze kleinkinderen nog decennia van nagenieten.
Als het hart van Europa, zouden we net zoals onze voortrekkersrol inzake recyclage, een voorbeeldfunctie kunnen zijn, maar we degraderen onszelf tot het kindje achteraan de rij met vuile brilletje dat struikelt over zijn losse veters.
