Deze technologieën zijn vandaag reeds volwassen en hebben een positieve impact op het klimaat. Elektrificatie is de snelste weg naar een duurzamere toekomst. Tevens blijven we werken aan groene moleculen, want beiden zijn nodig in ons streven naar een opwarming van maximaal 1.5 °C.
Noot: Wellicht stopt het niet bij 1.5°C, maar komen we ergens uit rond de 2.8°C.
Ons land is gezegend met een groot voordeel: elektrische energie uit zon en wind vullen elkaar perfect aan.
Het verschil, gebaseerd op de laatste 10 jaar, tussen de maand met de hoogste gemiddelde opbrengst en met de laagste gemiddelde opbrengst, is nog geen 20%. De hernieuwbare energie die we door de koperen kabels laten stromen is dus nagenoeg constant, onafhankelijk van de periode waarin we ons bevinden.
We leven hier boven de evenaar, dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.
Elektriciteit dekt slechts 20% van ons totale energieverbruik. Doch zal ten gevolge van de groeiende elektrificatie (industrie, elektrische voertuigen, warmtepompen, …) het aandeel stijgen tot grosso modo 50% in 2050.
Daarentegen is ons verbruikspatroon minder constant dan de aanvoer van de groene elektronen, want het energieverbruik is gelieerd aan de buitentemperatuur. Hoe kouder buiten, hoe groter de vraag naar energie. Voor de industrie maar vooral voor gebouwen, zal de vraagzijde veel hoger zijn naarmate het kwik in de thermometer laag staat.
Het 80% niet-elektrische energieverbruik krijgen we als overheid en bedrijf, maar ook als burger, het snelste naar beneden door daadkrachtig te investeren in energie-efficiënte toepassingen en isolatie, én door slim om te gaan met de kostbare kWh.
Wetende dat België voorlopig slechts 13% van z’n elektriciteit haalt uit windenergie (= 3%-punt lager dan het gemiddelde van de EU), en dat amper 10% van onze daken bedekt zijn met zonnepanelen, is er ook aan de aanbodzijde nog veel marge voor verbetering.
Wind en zonne-energie leverden in 2022 voor het eerst meer elektriciteit in de EU dan elke andere energiebron:
22.3% wind en zon
21.9% kernenergie
19.9% aardgas
16.0% steenkool
10.1% waterkracht
Bron: Ember
In 2015 stak elektriciteit uit wind & zon die uit waterkrachtcentrales voorbij. In 2019 speelden ze haasje over met steenkool, om in 2022 zowel aardgas als kernenergie achter zich te laten. In zeven jaar tijd ging het marktaandeel meer dan 10% omhoog. Duurzame elektriciteit staat hoogstwaarschijnlijk voor eeuwig op het hoogste schavotje in de EU, daar mogen we trots op zijn.
De kracht van de zon zorgt niet alleen vandaag al voor veel groene elektronen, ook op termijn zal ze ons veel groene moleculen opleveren. Door duurzaamheid te integreren in onze samenleving, gaan we onze planeet terug het respect geven dat het verdient en laten we de miljoenen jaren oude fossiele brandstoffen daar waar ze thuishoren, in de grond.
Doch dwingt de geopolitieke context ons om nog sneller en meer te investeren in hernieuwbare energie, in energie-efficiëntie en in slimmere systemen zodat we rap minder afhankelijk kunnen zijn van malafide regimes.
Sterk stijgende grafieken over hernieuwbare energie maken liefhebbers van de energietransitie laaiend enthousiast. Als Belg mogen we blij zijn met het groeiend besef inzake duurzaamheid. Daarentegen staan we een jaar of 10 achter ten opzichte van onze oosterbuur Duitsland, de pioniers van hernieuwbare energie: Energiewende.
Gelukkig gebruiken wij geen bruinkool- en steenkoolcentrales om periodes van weinig zon en wind op te vangen.
Noot: 50Hertz is ongeveer het oude Oost-Duitse grondgebied. Zie: Sustainability Report 2020 @ Elia.be
De bekentenis laat ik aan u over, maar de kans is groot dat u een luxe leventje leidt. Wellicht heeft u het lekker warm, bent u geen hout moeten gaan sprokkelen en komt uw vers eten uit een propere winkel. Yep, we hebben het goed, en daar is niks mis mee.
Als we de generaties na ons, en medebewoners op minder bedeelde continenten, een even zorgeloos bestaan willen schenken hoeven we slechts een kleine inspanning te doen: deze bol proper houden.
Het kan niet genoeg herhaald worden, de aarde krijgt meer dan voldoende energie. Eens de geldwolf in ons tot inzichten gekomen is zullen nuttige investeringen dat moment van helderheid nog overstijgen. Want wat het gebruik van hernieuwbare energie betreft, zitten we nog maar in het begin van de mogelijkheden. Die warme zon, dat lekkere briesje, het vallende water … is er steeds, ergens, elke dag, … en meer hebben we eigenlijk niet nodig.
Ook in 2020 blijft de zon onze dikste vriend, de beste wensen by the way !
Die grote gele waterstofbol lijkt klein maar onze kolossaal aanvoelende aarde past er meer dan een miljoen keer in. Alle respect dus voor grote broer.
Wellicht is er geen oorzakelijk verband tussen mensen die naar zweet ruiken en geen zonneboiler op hun dak hebben liggen, maar als meneer Kaas knus naast mij op de trein komt zitten ligt de vraag wel op mijn lippen.
