25 zomerse weken lang negatieve prijzen, nu over naar windenergie

Sinds begin april zijn de elektriciteitsprijzen* wekelijks regelmatig negatief geweest door de zon. Nu de zomer achter de rug is schakelen we over op negatief geprijsde windenergie (= verdunde zonne-energie).

* exclusief netkosten, heffingen en BTW

Vanaf heden gaan we dus meer gebruik moeten maken van nachtenergie uit wind ipv dagenergie uit de zon. Slimme stuursystemen gaan dit thuis automatisch uitvoeren bij het laden van de EV’s, het verwarmen van warm water en van het gebouw, laden van de thuisbatterij, …

Dynamische tarieven en elektrificatie gaan hand in hand, waardoor het gebruik van energie thuis goedkoper wordt dan ooit. Door een verwarmingsketel te vervangen door een warmtepomp verbruik je 3 tot 4 keer minder energie, door de auto met verbrandingsmotor te vervangen door een BEV verbruik je 3 tot 4 keer minder energie, door de woning te renoveren bespaar je veel energie, … en op het einde van de rit levert het geld op dat je elders nuttig kan gebruiken.

Bron: Elia – Blueprint 2035 – 2050

Minder energie verbruiken en duurzame energie gebruiken. Die richting gaan we uit, steeds meer en steeds sneller.

Minder energie = een minder afhankelijk Europa.

2025, einde van een (dom) tijdperk

Binnen enkele maanden gaat de terugdraaiende teller op de schop, althans in Vlaanderen. Wallonië wacht tot 2030. Einde salderingsregeling in Nederland in 2027?

Wat ooit begon als lokmiddel om zonnepanelen te plaatsen, en goed lukte, bleek enkele jaren later een vergiftigd geschenk voor verdere transformaties. Veel mensen deden weinig andere ecologische investeringen, want sinds die terugdraaiende teller zitten ze financieel goed. Groene zonne-energie in de zomer injecteren om in de winter gratis maar sterk vervuild terug af te nemen beoogt geen duurzaam lange termijn doel. De noodzakelijke digitale teller om uw huis en ons energiesysteem slim te maken bleef te lang op het schap van de constructeur liggen. Zo hebben we een verouderd en weinig intelligent elektriciteitsnet gecreëerd. Met netcongestie, curtailment en andere kwaaltjes tot gevolg.

Wat zijn de gevolgen van de afschaffing van de terugdraaiende teller als we thuis niets doen? Redelijk groot, want blind blijven omgaan met ‘de kWh’ gaat rechtstreeks impact hebben op onze portemonnee. De prijs van elektriciteit is namelijk op elk moment anders (veel of weinig zon, veel of weinig wind, veel of weinig vraag/aanbod, …) en dat wordt zo doorgerekend in de contracten.

Je wil immers geen zonne-energie spotgoedkoop op het net zetten om enkele uren later tegen een veelvoud terug te kopen. Zelfverbruik wordt eindelijk belangrijk. De elektrische auto en slimme thuisbatterij op dynamisch tarief – en al dan niet op FCR of onbalans – gaan de groene elektronen met veel plezier verwerken. Zetten we ook een sturing op onze warmtepomp, dan kunnen we nog efficiënter meewerken aan een duurzamere toekomst. Onze CO2-voetafdruk met factor 10 verlagen is mogelijk.

Vanaf 2025 begint in Vlaanderen dus een nieuw tijdperk.

Een nieuw tijdperk gestart door onze generatie. De eerste generatie ooit die echt voor een duurzame wereld kan zorgen.* Wij zitten vandaag aan de knoppen van de energietransitie.

2025 is ook het ideale moment om het capaciteitstarief (piektarief) een opfrissingsbeurt te geven. Piekuren en daluren gelijkwaardig behandelen is een elektriciteitsnet met steeds groter aandeel hernieuwbare energie onwaardig, en werkt contraproductief.

*= Elke generatie kent normaliter vijf verschillende generaties: de twee voor ons (onze ouders en grootouders), de twee na ons (onze kinderen en kleinkinderen) en onze eigen generatie. Wij moeten het nu doen, en wij gaan het nu doen. Jij doet vandaag toch ook al mee?

17 weken lang negatieve prijzen voor duurzame elektriciteit

Al meer dan de helft van dit jaar zijn er wekelijks regelmatig negatieve elektriciteitsprijzen. Ondertussen 17 achtereenvolgende weken, waarvan meermaals meerdere dagen per week.

In plaats van te betalen voor uw elektriciteit, word je op deze momenten dan betaald* om elektriciteit te gebruiken. Dus word je vergoed om de auto te laden, warm water te maken, huis te verwarmen/verkoelen, te wassen, koken, strijken en zoveel meer dagelijkse handelingen.

*exclusief netkosten, heffingen en BTW

CO2-intensiteitscurve voor NL, voor BE nog beter wegens meer nucleair.

De negatief geprijsde duurzame elektriciteit kan je als burger in huis halen door te schakelen naar het dynamisch tarief. In 2023 was dit al het meest voordelige tarief voor een standaard Vlaams gezin. Gezinnen die veel elektriciteit verbruiken kunnen met het dynamisch tarief duizenden Euro’s per jaar besparen.

Info VREG: Marktrapport 2023 p.83

Wegens het uitblijven van de taxshift in België én tegen de gang van de Europese markt in, is de prijsverhouding tussen 1 kWh elektriciteit en 1 kWh gas nog steeds zeer groot; ongeveer factor 4. Door goedkope en frequent negatief geprijsde elektriciteit af te nemen verlaag je deze factor. En door het zelfverbruik van zonnepanelen te verhogen, kan je de ratio nog verder verlagen, zelfs onder de 2. Zo is een warmtepomp niet enkel ecologisch onklopbaar als verwarmingssysteem, maar ook economisch winstgevend.

Door te switchen van energieverslindende toestellen die werken op fossiele energie, naar energie-efficiënte toestellen op hernieuwbare energie, veranderen we iets fundamenteels aan onze leefomgeving; we transformeren onszelf van deel van het probleem naar deel van de oplossing. Iets waar onze kleinkinderen niet rouwig om zullen zijn.

Zonnestroom Vlaanderen 2030

Zonnestroom wordt de dominante brandstof van de 21ste eeuw. Elektriciteit uit zonnepanelen is de goedkoopste bron van energie, kan in overvloed ontgonnen worden, en vormt de motor van de decarbonisatie.

Bron: ode

Een PV-installatie is een standaard keuze voor elk nieuw gebouw en renovatie. Elke woningrenovatie heeft een PV-installatie en een warmtepomp. Elk dak wordt ten volle benut, ongeacht de grootte of oriëntatie.

Vandaag hebben 1 op 4 gezinnen zonnepanelen, deze zijn goed voor 3,5 GW vermogen. In 2030 hebben 1 op 2 gezinnen zonnepanelen, goed voor 6,8 GW. Elektrificatie van verwarming maar ook de switch naar elektrische wagens wordt de belangrijkste driver bij gezinnen om te kiezen voor zonnepanelen.

Het potentieel op bedrijfsdaken is nog zeer groot: slechts 1 op 10 bedrijven hebben vandaag reeds zonnepanelen, goed voor 1,6 GW vermogen. In 2030 hebben 1 op 4 bedrijfsdaken zonnepanelen, met een totaalvermogen van 4,0 GW op de daken.

Vandaag promoten onze energieheffingen fossiele brandstoffen. Een taxshift van elektriciteit naar fossiele brandstoffen kan de elektrificatie sterk versnellen.

Dynamische prijzen, tarieven en/of flexibiliteitsdiensten voorkomen kannibalisatie. Een grote hoeveelheid PV in ons net doet de markprijs dalen bij zonnig weer. We sturen daarom warmtepompen en laadpalen best maximaal slim aan.

Bron: ode

Zon + wind = top (deel 2)

Optelsom opbrengst van zon + wind in België voor 2023. Source: GEM Energy Analytics

Zon en wind vullen elkaar goed aan over het jaar heen. Hier in België wonen we boven de evenaar. Dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.

Source: GEM Energy Analytics

Voor zon + wind = top (deel 1), klik hier

Climate Tech Innovation Hype Curve

Waarom Groenerleven.be het regelmatig over EV’s, warmtepompen, hernieuwbare energie zoals zon & wind, smart grids, batterijen, … heeft ?

Bron: svb

Deze technologieën zijn vandaag reeds volwassen en hebben een positieve impact op het klimaat. Elektrificatie is de snelste weg naar een duurzamere toekomst. Tevens blijven we werken aan groene moleculen, want beiden zijn nodig in ons streven naar een opwarming van maximaal 1.5 °C.

Noot: Wellicht stopt het niet bij 1.5°C, maar komen we ergens uit rond de 2.8°C.

Samenwerking zon & wind = top !

Ons land is gezegend met een groot voordeel: elektrische energie uit zon en wind vullen elkaar perfect aan.

Het verschil, gebaseerd op de laatste 10 jaar, tussen de maand met de hoogste gemiddelde opbrengst en met de laagste gemiddelde opbrengst, is nog geen 20%. De hernieuwbare energie die we door de koperen kabels laten stromen is dus nagenoeg constant, onafhankelijk van de periode waarin we ons bevinden.

We leven hier boven de evenaar, dus de zon is meer en intenser aanwezig tussen maart en september dan in de andere maanden. Voor wind is het net andersom, er is meer windenergie in de winter en minder in de zomer. Onze windopbrengst is gekoppeld aan de hoger gelegen straalstroom, die afhankelijk is van het temperatuurverschil tussen koude noordpool lucht en warmere lucht uit het zuiden.

Elektriciteit dekt slechts 20% van ons totale energieverbruik. Doch zal ten gevolge van de groeiende elektrificatie (industrie, elektrische voertuigen, warmtepompen, …) het aandeel stijgen tot grosso modo 50% in 2050.

Daarentegen is ons verbruikspatroon minder constant dan de aanvoer van de groene elektronen, want het energieverbruik is gelieerd aan de buitentemperatuur. Hoe kouder buiten, hoe groter de vraag naar energie. Voor de industrie maar vooral voor gebouwen, zal de vraagzijde veel hoger zijn naarmate het kwik in de thermometer laag staat. 

Het 80% niet-elektrische energieverbruik krijgen we als overheid en bedrijf, maar ook als burger, het snelste naar beneden door daadkrachtig te investeren in energie-efficiënte toepassingen en isolatie, én door slim om te gaan met de kostbare kWh. 

Wetende dat België voorlopig slechts 13% van z’n elektriciteit haalt uit windenergie (= 3%-punt lager dan het gemiddelde van de EU), en dat amper 10% van onze daken bedekt zijn met zonnepanelen, is er ook aan de aanbodzijde nog veel marge voor verbetering.

Een immense uitdaging voor de komende jaren …

Elektriciteit in EU: wind & zon op kop

Wind en zonne-energie leverden in 2022 voor het eerst meer elektriciteit in de EU dan elke andere energiebron:

  • 22.3% wind en zon
  • 21.9% kernenergie
  • 19.9% aardgas
  • 16.0% steenkool
  • 10.1% waterkracht
Bron: Ember

In 2015 stak elektriciteit uit wind & zon die uit waterkrachtcentrales voorbij. In 2019 speelden ze haasje over met steenkool, om in 2022 zowel aardgas als kernenergie achter zich te laten. In zeven jaar tijd ging het marktaandeel meer dan 10% omhoog. Duurzame elektriciteit staat hoogstwaarschijnlijk voor eeuwig op het hoogste schavotje in de EU, daar mogen we trots op zijn.

De kracht van de zon zorgt niet alleen vandaag al voor veel groene elektronen, ook op termijn zal ze ons veel groene moleculen opleveren. Door duurzaamheid te integreren in onze samenleving, gaan we onze planeet terug het respect geven dat het verdient en laten we de miljoenen jaren oude fossiele brandstoffen daar waar ze thuishoren, in de grond.

Doch dwingt de geopolitieke context ons om nog sneller en meer te investeren in hernieuwbare energie, in energie-efficiëntie en in slimmere systemen zodat we rap minder afhankelijk kunnen zijn van malafide regimes.

De zonneboiler

Ook in 2020 blijft de zon onze dikste vriend, de beste wensen by the way !

Die grote gele waterstofbol lijkt klein maar onze kolossaal aanvoelende aarde past er meer dan een miljoen keer in. Alle respect dus voor grote broer.

Wellicht is er geen oorzakelijk verband tussen mensen die naar zweet ruiken en geen zonneboiler op hun dak hebben liggen, maar als meneer Kaas knus naast mij op de trein komt zitten ligt de vraag wel op mijn lippen.

Reminder: de zon is gratis.

Onze overheid is bereid u deftig te sponsoren. Nog niet warm gekregen ?