Gelukkige verjaardag – 200 jaar kennis over broeikasgassen

1824: Joseph Fourier legde de basis voor het broeikaseffect

1856: Eunice Foote stelde dat CO2 een opwarmend effect heeft

1896: Svante Arrhenius verdiepte zich in waterdamp, CO2 en albedo

2024: 200 jaar kennis over het klimaat, we weten nu hoe het werkt.*

De lucht op aarde bestaat uit ongeveer 78% stikstof, 21% zuurstof en 1% argon. Deze gassen laten warmtestraling door en zijn dus geen broeikasgassen.

Naast waterdamp zijn CO2 (0,04%) en CH4 (0,00019%) de voornaamste broeikasgassen. Deze absorberen wel een deel van de warmtestraling en fungeren daardoor als een deken over de aarde. Dat deken wordt alsmaar dikker naarmate we meer fossiele grondstoffen verbranden en zo omzetten in CO2.

Dank aan alle klimaatwetenschappers voor hun deskundigheid en bewijsvoering de afgelopen 200 jaar!

Bron: klimaatveranda.nl

* en daarmee nemen we dit jaar – na 200 jaar kennis over broeikasgassen – graag afscheid van klimaatontkenners en hun vriendjes gespecialiseerd in misinformatie, twijfel zaaien, bagatellisering, complottheorieën, drogredeneringen, cherry picking, etc.

aerodynamische ID.7, de beste Passat ooit

Disclaimer: de Volkswagen ID.7 is geen Passat.

Bovenstaande correctie terzijde. Liever focussen we ons op waar het echt om gaat bij de ID.7: deze duurzame middenklasser brengt je gezin op één dag tot in Firenze. En de achtenveertig andere weken van het jaar mag je ermee gaan werken op prinsheerlijke wijze.

Moet je beroepshalve veel kilometers afleggen en probeer je je ecologische voetafdruk te beperken, kies dan voor een laag voertuig met gestroomlijnde koets want bij stijgende snelheid neemt de luchtweerstand kwadratisch toe. Op autosnelwegen zijn Cw-waarde en frontaal oppervlak doorslaggevend.

Mede daarom staat vandaag de ID.7 ergens bovenaan het verlanglijstje van menig manager, verkoper en technicus die vele tienduizenden kilometers op jaarbasis afleggen. Bovenop een correcte leaseprijs is de ID.7 een aangenaam rijdende en ruime Volkswagen waarmee je overal duurzaam kan toekomen zonder je te hoeven excuseren (cfr. SUV’s in Parijs).

Het schuin aflopende dak van deze hatchback draagt bij tot de uitstekende luchtweerstandscoëfficiënt van 0.23 waardoor onze geteste ID.7 Pro – met 77 kWh netto accupakket – tot 500 echte kilometers ver geraakt in de winter. Met dank aan de optionele warmtepomp, die in een ideale wereld standaard wordt gemonteerd. Tijdens ecotests noteerden we regelmatig verbruikscijfers onder de 14 kWh/100 km. Bij gewonere en frequente ritten op de autosnelweg kwam het verbruik rond de 17 kWh/100 km uit.

Even technisch: deze batterij-elektrische ID.7 verbruikt vier keer minder energie dan gelijkwaardige concurrenten op diesel of benzine, Well-to-Wheel analyse inclusief. Laad je met groene energie uit zon en wind – en dat is perfect mogelijk bij een dynamisch stroomcontract dat gelinkt is aan de merit order – dan stoot je tijdens het gebruik ettelijke tientallen keren minder CO2 uit. En zoals je weet, broeikasgasreductie is de reden van de immer aanwezige energietransitie.

Chauffeurs met sportieve genen zullen het op prijs stellen dat de elektromotor van 286 pk en 545 Nm de achterwielen aandrijft. Dat geeft deze rijzige auto van nagenoeg 5 meter een prettig rijgedrag. Tijdens het rijden, parkeren en keren in de straat merk je van zijn lengte amper iets dankzij de goede zichtbaarheid (+ camera’s rondom) en de opmerkelijk kleine draaicirkel. Zijn formaat staat logischerwijs garant voor een ruim interieur en zorgt voor een grote koffer van meer dan een halve kuub, waarmee de ID.7 zichzelf katapulteert tot ideale taxi.

Eens ingestapt, veegt de ID.7 met één blik de grootste tekortkomingen van de ID.3, 4 en 5 van tafel: de materiaalkeuze en afwerking zijn nu wel Volkswagen-waardig. Waar je ook kijkt of voelt, het zit premium in elkaar.

Het standaard head-updisplay met augmented reality projecteert alle nuttige informatie duidelijk op de voorruit. Het schermpje voor je neus in het dashboard en het grote centrale scherm geven nog meer toegang tot het brein van de auto. Nagenoeg alle mogelijke technologische toeters en bellen zijn te verkrijgen.

De ergoActive-voorstoelen met massage zijn uiterst comfortabel en passen deze stille reisauto als gegoten. Willen of niet, tijdens de trip ga je toch af eens toe eens moeten uitstappen voor een hapje en een bezoek aan het kleinste kamertje. Wetende dat een snellader op 23 minuten tijd 300 km rijbereik aan stroom injecteert in de accu – gemeten piek van 185 kW – dan kan je probleemloos 1200 km op één dag afleggen met slechts 3 of 4 tussenstops. Je ‘verliest’ dus amper tijd en brengt de veiligheid van anderen niet in het gedrang door ‘maar één keer’ te moeten tanken zoals in vervlogen (en meer vervuilende) tijden.

Geopolitiek gevoelige zielen zullen stoppen met schoffelen in hun stoel als ze te horen krijgen dat de ID.7 gemaakt wordt in Emden (Duitsland) op enkele kilometers van de Nederlandse grens. Tot ze de vanafprijs te horen krijgen: 66.000 euro. Wellicht zal het gros van de vele ID.7’s die je de komende jaren gaat tegenkomen uit de B2B-markt komen.

De fans zijn gerustgesteld: de ID.7 is een kruisbestuiving tussen hoogwaardig comfort, ruim kwalitatief interieur, toptechnologie, en een uitgebreid rijbereik. Eén van de fijnste allrounder EV’s op de markt, en de beste Passat tot nu toe!

2023 = hottest year ever

2023 was 1.48°C warmer than the 1850-1900 pre-industrial level.

Global surface air temperature highlights: 

  • 2023 is confirmed as the warmest calendar year in global temperature data records going back to 1850.
  • 2023 had a global average temperature of 14.98°C, 0.17°C higher than the previous highest annual value in 2016.
  • Each month from June to December in 2023 was warmer than the corresponding month in any previous year.
  • July and August 2023 were the warmest two months on record.
  • December 2023 was the warmest December on record globally, 1.78°C above the 1850-1900 level for the month.

Ocean surface temperature highlights:  

  • Global average sea surface temperatures (SSTs) remained persistently and unusually high, reaching record levels for the time of year from April through December.
  • 2023 saw a transition to El Niño. In spring 2023, La Niña came to an end and El Niño conditions began to develop, with the WMO declaring the onset of El Niño in early July. 
  • The unprecedented SSTs were associated with marine heatwaves around the globe, including in parts of the Mediterranean, Gulf of Mexico and the Caribbean, Indian Ocean and North Pacific, and much of the North Atlantic

Other remarkable highlights:

  • 2023 was remarkable for Antarctic sea ice: it reached record low extents for the corresponding time of the year in 8 months.
  • The atmospheric concentrations of carbon dioxide and methane continued to increase and reached record levels in 2023, reaching 419 ppm and 1902 ppb respectively. Carbon dioxide concentrations in 2023 were 2.4 ppm higher than in 2022 and methane concentrations increased by 11 ppb. 
  • A large number of extreme events were recorded across the globe, including heatwaves, floods, droughts and wildfires.

It is likely that a 12-month period ending in January or February 2024 will exceed 1.5°C above the pre-industrial level.

Source: Copernicus

Onze atmosfeer, een open riool

In 1988 werd het IPCC door de Verenigde Naties opgericht.

Sindsdien is de alarmbel jaarlijks blijven afgaan. Bijna 90% van de CO2-emissies van ons volledige CO2-budget, wat moest leiden naar een maximale temperatuurstijging van 1.5°C, is al uitgestoten. Daarvan ongeveer 50% na de oprichting van het IPCC.

Door ons als selectief doofstomme kinderen te gedragen, hebben we onze atmosfeer in sneltempo veranderd in een open riool.

We stevenen af op +3.0°C in 2100, en dat is catastrofaal.

Maar de belangrijkste stof in onze biosfeer (zijnde CO2) heeft ook onze oceanen reeds aangetast. Zij lijden evenzeer onder ons wangedrag. Ze zijn verzuurd, met ook daar het nodige verlies aan biodiversiteit tot gevolg.

U leest het goed, zowel onze atmosfeer, als onze oceanen, als het land waarop we leven, hebben het op relatief korte tijd extreem moeilijk gekregen. Doch kunnen we door ons menselijk gedrag aan te passen, hier nog iets aan doen. Heden en daarna.

Time to change. Time to stop climate change !

Electric Vehicle + REnewables = 50x less CO2

We made a 4300 km trip with an electric vehicle in 5 days, our story:

  • It’s easy to be less dependent from fossil fuels.
  • It’s easy to put solar panels on our roofs.
  • It’s easy to consume less energy by driving electric.
  • It’s easy to have a lower ecological footprint.

Let’s do it !

4300 km elektrisch reizen – analyse

In het vorige artikel “4300 km elektrisch rijden = top” staat het verhaal over de duurzame trip Brussel – Sevilla – Brussel in 5 dagen. Hier leest u meer over de cijfers, gebaseerd op ons reëel verbruik met de Mercedes EQS.

Laat me beginnen met het besluit: een elektrische auto (EV) gevoed met groene stroom uit zonnepanelen en windmolens (= hernieuwbare energie van vandaag) stoot 50x (lees: vijftig keer) minder CO2 uit dan een auto met verbrandingsmotor (ICE) op aardolie (= zonne-energie van miljoenen jaren geleden). En ja, u kan er dus ook mee op reis.

  • De eerste 1000 km over de Franse autosnelweg (max. toegelaten snelheid 130 km/h) waren winters: continu harde wind op kop en regelmatig regenvlagen, het gemiddeld verbruik was 25,8 kWh/100 km bij een gemiddelde temperatuur van 7°C.
  • De 2000 daaropvolgende kilometers waren veel aangenamer: windstil, zonnebril op de neus en relaxed cruisend over de Spaanse snelwegen (max. toegelaten snelheid 120 km/h) met een gemiddeld verbruik van 20,9 kWh/100 km. We vertrokken eens bij vriestemperaturen in Salamanca maar haalden over de 3 dagen een gemiddelde van 12°C.
  • Eens terug in Frankrijk verdween de zon en kregen we zijwind in de plaats, het verbruik steeg naar 23,7 kWh/100 km bij 9°C.
  • Beide gedeelten in eigen land verdienen weinig bijval: wisselvallig met regen en wind, gemiddeld 22,6 kWh/100 km bij 6°C.

Tegenwind en een hogere snelheid verhogen het verbruik aanzienlijk, maar bij de meest gestroomlijnde productieauto van het moment, valt dit enigszins nog mee. Lage temperaturen hebben een grotere invloed op de actieradius. Wellicht ziet de analyse bij een elektrische SUV (groter frontaal oppervlakte, lagere Cx-waarde) er ietsje anders uit.

In totaal hebben we 17 kg CO2 uitgestoten, want onze snelladers werden gevoed met hernieuwbare energie. Indien we deze trip met een gelijkwaardig voertuig op diesel of benzine zouden gedaan hebben, dan hadden we 50 keer meer CO2 uitgestoten. Met andere woorden, ofwel rijdt iemand één keer met een diesel- of benzinewagen naar Sevilla en terug, ofwel kunnen 50 andere rijders met elektrische wagens dit traject doen voor eenzelfde CO2-uitstoot.

Rekening houdend met de Well to Wheel analyse van aardolie (veelal uit Rusland en Midden-Oosten) bij de wagen met verbrandingsmotor, zou die factor 50 nog hoger zijn. De positieve impact van de recyclagegraad (RG) en van de energetische terugverdientijd (ETVT) van zonnepanelen (RG 90%, ETVT 1 1/2 jaar), windmolens (RG 85%, ETVT 1/2 jaar) en batterijen (RG 90%) overtreffen de elektriciteitsverliezen (grid, laadpaal, omvormer, …) meermaals.

Ook voor de grondstoffen (ontginning, productie, transport, etc.) van de batterij wordt het belang kleiner naarmate de kilometerstand oploopt, tot het ecologisch aspect van de batterij na decennialang gebruik (incl. hergebruik na recyclage) verwaarloosbaar klein geworden is. Het is de gebruikte energie (bron, efficiëntie) per kilometer afstand die doorslaggevend is op de lange termijn.

Na meer dan honderdvijftig jaar ontwikkeling van de verbrandingsmotor staan we eigenlijk nog nergens: dit type motor verbruikt veel, maakt lawaai, produceert meer warmte door de uitlaat dan energie aan de wielen, en is extreem belastend voor ons klimaat, want hij functioneert op fotosynthese van miljoenen jaren geleden (lees: de opgeslagen CO2 komt terug vrij). Is de ICE ecologisch nog verantwoord ?

De elektrische auto is in 2012 door raketman Elon Musk vanonder het stof gehaald en zet continu immense stappen voorwaarts. De ontwikkeling (batterijen, aandrijflijn, intelligente sturingen en omvormers, …) is eigenlijk juist begonnen, maar vandaag al is de zuinigste auto, de snelste auto, de slimste auto, de meest duurzame auto … elektrisch.

Lang leve de elektrische auto !

Zet DAC ons in ’t zak ?

DAC, Direct Air Capture haalt CO2 rechtstreeks uit onze lucht, het zijn CO2-stofzuigers.

Goed toch, want de CO2 moet dringend omlaag !?

Tja, de producenten verkopen u graag een portie gebakken lucht voor een slordige 1.000 US$ per ton CO2. Pappenheimers met dikke portefeuilles hebben zo de mogelijkheid om een stukske van hun geweten af te kopen voor wat peanuts. Een vliegticketje Brussel – Rome – Brussel koop je vandaag voor ongeveer 100€, dit tripje duwt ongeveer een halve ton CO2 in de atmosfeer. Wil je deze uitstoot met DAC compenseren, dan kost dit ticket je in totaal 600€.

Orca, het grootste proefproject van luchtstofzuigers tot dusver, staat in IJsland. Gelukkig staat het daar, want IJsland is één van de weinige landen met een energie-overschot, en dat is goed meegenomen want de miraculeuse stofzuigers vreten meer energie dan ze CO2 opvangen. Dit grootste pilootproject compenseert ongeveer 4.000 ton CO2 per jaar, oftewel 8.000 ticketjes Brussel – Rome. Op een ordinaire dag vertrekken in Zaventem ongeveer 30.000 passagiers, dus hebben we hiervoor alleen al zo’n 1.000 Orca-installaties nodig om deze reizigers op jaarbasis te compenseren. Oh ja, een nieuwe installatie met tienvoudige capaciteit staat gelukkig al op de planning, ahum.

De kosten-batenanalyse van dergelijke projecten is onvindbaar. Evenzeer valt het totale CO2-equivalent van de opbouw, het onderhoud en van menige bezoekjes van filantropen met privéjets, nergens te bespeuren.

Ook dit jaar zullen we wederom een dikke 30.000.000.000 ton CO2 in de lucht pompen. De DAC-installaties halen vandaag eenzelfde hoeveelheid CO2 uit de atmosfeer als de waterdruppel aan uw neus toevoegt tijdens een plonsje in de Noordzee. Peanuts, tot de overtreffende macht.

Technofielen vinden deze projecten bewonderenswaardig. Het besef dat doeltreffende CO2-captatie op termijn noodzakelijk zal zijn is aanwezig, we zullen tenslotte CO2-negatief moeten worden. Maar als bezorgde klimaatburger kan je niet snel genoeg de zakdoek uit de broekzak halen bij de zoveelste mogelijkheid van de kapitalist om tijd en potentieel te verkwisten.

Wekt DAC de illusie ons klimaatprobleem te kunnen oplossen ? Zou een deel van die 1.000 US$ niet beter geïnvesteerd kunnen worden in het versneld uitrollen van reeds bestaande technologie die ons minder doet verspillen, of voor het afvangen van CO2 aan de bron zoals bij de vele energiecentrales op fossiele brandstof (volgens BloombergNEF 30x goedkoper) ?

Minder CO2 uitstoten is onwijs keer doeltreffender en goedkoper dan het af te vangen. Studies en pilotplants rond DAC verdienen hun plaats in onze wetenschappelijke zoektocht, maar mogen niet gehypet worden.

Moraal van het verhaal: vergeet wat hierboven staat en onthoud dat we sneller minder troep moeten uitstoten.

By the way, weet u wat de boom in uw tuin gratis doet ?

Meer CO2 = hogere T

Eén vierde van de door de mens geproduceerde CO2 verdwijnt in de oceanen, een ander kwartje van het broeikasgas wordt opgenomen door vegetatie en bodem.

De rest wordt niet verwerkt door de aarde maar blijft in de atmosfeer, met onderstaande grafiek tot gevolg.

Niet goed natuurlijk, maar het positieve is dat wij impact hebben op de toekomst. Allemaal samen, maar vooral ook individueel. It’s up to us !

CO2, de evolutie

CO2 per hoofd: het Midden-Oosten, Australië, Canada en de USA spannen de kroon. Vanwege het groot aantal (arme) inwoners in China en Indië, is de verdunning daar het grootst.

CO2 per regio: vanaf 1950 in sneltempo de verkeerde kant op. Als uw (groot)ouders zeggen dat vroeger alles beter was, dan hebben ze op minstens 1 punt gelijk.

CO2 per brandstof: we halen het koolstofatoom uit de grond, verbranden het, dan komt het in de atmosfeer en ’t spel is begonnen.

Deze energieblog is zodanig ingesteld dat hij zichzelf vernietigt als de daling van bovenstaande curve is ingezet. Fingers crossed.