

Feiten en mijn visie over duurzamer leven
In 1988 werd het IPCC door de Verenigde Naties opgericht.
Sindsdien is de alarmbel jaarlijks blijven afgaan. Bijna 90% van de CO2-emissies van ons volledige CO2-budget, wat moest leiden naar een maximale temperatuurstijging van 1.5°C, is al uitgestoten. Daarvan ongeveer 50% na de oprichting van het IPCC.
Door ons als selectief doofstomme kinderen te gedragen, hebben we onze atmosfeer in sneltempo veranderd in een open riool.
We stevenen af op +3.0°C in 2100, en dat is catastrofaal.
Maar de belangrijkste stof in onze biosfeer (zijnde CO2) heeft ook onze oceanen reeds aangetast. Zij lijden evenzeer onder ons wangedrag. Ze zijn verzuurd, met ook daar het nodige verlies aan biodiversiteit tot gevolg.
U leest het goed, zowel onze atmosfeer, als onze oceanen, als het land waarop we leven, hebben het op relatief korte tijd extreem moeilijk gekregen. Doch kunnen we door ons menselijk gedrag aan te passen, hier nog iets aan doen. Heden en daarna.
Time to change. Time to stop climate change !
We made a 4300 km trip with an electric vehicle in 5 days, our story:
Let’s do it !
In het vorige artikel “4300 km elektrisch rijden = top” staat het verhaal over de duurzame trip Brussel – Sevilla – Brussel in 5 dagen. Hier leest u meer over de cijfers, gebaseerd op ons reëel verbruik met de Mercedes EQS.
Laat me beginnen met het besluit: een elektrische auto (EV) gevoed met groene stroom uit zonnepanelen en windmolens (= hernieuwbare energie van vandaag) stoot 50x (lees: vijftig keer) minder CO2 uit dan een auto met verbrandingsmotor (ICE) op aardolie (= zonne-energie van miljoenen jaren geleden). En ja, u kan er dus ook mee op reis.
Tegenwind en een hogere snelheid verhogen het verbruik aanzienlijk, maar bij de meest gestroomlijnde productieauto van het moment, valt dit enigszins nog mee. Lage temperaturen hebben een grotere invloed op de actieradius. Wellicht ziet de analyse bij een elektrische SUV (groter frontaal oppervlakte, lagere Cx-waarde) er ietsje anders uit.
In totaal hebben we 17 kg CO2 uitgestoten, want onze snelladers werden gevoed met hernieuwbare energie. Indien we deze trip met een gelijkwaardig voertuig op diesel of benzine zouden gedaan hebben, dan hadden we 50 keer meer CO2 uitgestoten. Met andere woorden, ofwel rijdt iemand één keer met een diesel- of benzinewagen naar Sevilla en terug, ofwel kunnen 50 andere rijders met elektrische wagens dit traject doen voor eenzelfde CO2-uitstoot.
Rekening houdend met de Well to Wheel analyse van aardolie (veelal uit Rusland en Midden-Oosten) bij de wagen met verbrandingsmotor, zou die factor 50 nog hoger zijn. De positieve impact van de recyclagegraad (RG) en van de energetische terugverdientijd (ETVT) van zonnepanelen (RG 90%, ETVT 1 1/2 jaar), windmolens (RG 85%, ETVT 1/2 jaar) en batterijen (RG 90%) overtreffen de elektriciteitsverliezen (grid, laadpaal, omvormer, …) meermaals.
Ook voor de grondstoffen (ontginning, productie, transport, etc.) van de batterij wordt het belang kleiner naarmate de kilometerstand oploopt, tot het ecologisch aspect van de batterij na decennialang gebruik (incl. hergebruik na recyclage) verwaarloosbaar klein geworden is. Het is de gebruikte energie (bron, efficiëntie) per kilometer afstand die doorslaggevend is op de lange termijn.
Na meer dan honderdvijftig jaar ontwikkeling van de verbrandingsmotor staan we eigenlijk nog nergens: dit type motor verbruikt veel, maakt lawaai, produceert meer warmte door de uitlaat dan energie aan de wielen, en is extreem belastend voor ons klimaat, want hij functioneert op fotosynthese van miljoenen jaren geleden (lees: de opgeslagen CO2 komt terug vrij). Is de ICE ecologisch nog verantwoord ?
De elektrische auto is in 2012 door raketman Elon Musk vanonder het stof gehaald en zet continu immense stappen voorwaarts. De ontwikkeling (batterijen, aandrijflijn, intelligente sturingen en omvormers, …) is eigenlijk juist begonnen, maar vandaag al is de zuinigste auto, de snelste auto, de slimste auto, de meest duurzame auto … elektrisch.
Lang leve de elektrische auto !
DAC, Direct Air Capture haalt CO2 rechtstreeks uit onze lucht, het zijn CO2-stofzuigers.
Goed toch, want de CO2 moet dringend omlaag !?
Tja, de producenten verkopen u graag een portie gebakken lucht voor een slordige 1.000 US$ per ton CO2. Pappenheimers met dikke portefeuilles hebben zo de mogelijkheid om een stukske van hun geweten af te kopen voor wat peanuts. Een vliegticketje Brussel – Rome – Brussel koop je vandaag voor ongeveer 100€, dit tripje duwt ongeveer een halve ton CO2 in de atmosfeer. Wil je deze uitstoot met DAC compenseren, dan kost dit ticket je in totaal 600€.
Orca, het grootste proefproject van luchtstofzuigers tot dusver, staat in IJsland. Gelukkig staat het daar, want IJsland is één van de weinige landen met een energie-overschot, en dat is goed meegenomen want de miraculeuse stofzuigers vreten meer energie dan ze CO2 opvangen. Dit grootste pilootproject compenseert ongeveer 4.000 ton CO2 per jaar, oftewel 8.000 ticketjes Brussel – Rome. Op een ordinaire dag vertrekken in Zaventem ongeveer 30.000 passagiers, dus hebben we hiervoor alleen al zo’n 1.000 Orca-installaties nodig om deze reizigers op jaarbasis te compenseren. Oh ja, een nieuwe installatie met tienvoudige capaciteit staat gelukkig al op de planning, ahum.
De kosten-batenanalyse van dergelijke projecten is onvindbaar. Evenzeer valt het totale CO2-equivalent van de opbouw, het onderhoud en van menige bezoekjes van filantropen met privéjets, nergens te bespeuren.
Ook dit jaar zullen we wederom een dikke 30.000.000.000 ton CO2 in de lucht pompen. De DAC-installaties halen vandaag eenzelfde hoeveelheid CO2 uit de atmosfeer als de waterdruppel aan uw neus toevoegt tijdens een plonsje in de Noordzee. Peanuts, tot de overtreffende macht.
Technofielen vinden deze projecten bewonderenswaardig. Het besef dat doeltreffende CO2-captatie op termijn noodzakelijk zal zijn is aanwezig, we zullen tenslotte CO2-negatief moeten worden. Maar als bezorgde klimaatburger kan je niet snel genoeg de zakdoek uit de broekzak halen bij de zoveelste mogelijkheid van de kapitalist om tijd en potentieel te verkwisten.
Wekt DAC de illusie ons klimaatprobleem te kunnen oplossen ? Zou een deel van die 1.000 US$ niet beter geïnvesteerd kunnen worden in het versneld uitrollen van reeds bestaande technologie die ons minder doet verspillen, of voor het afvangen van CO2 aan de bron zoals bij de vele energiecentrales op fossiele brandstof (volgens BloombergNEF 30x goedkoper) ?
Minder CO2 uitstoten is onwijs keer doeltreffender en goedkoper dan het af te vangen. Studies en pilotplants rond DAC verdienen hun plaats in onze wetenschappelijke zoektocht, maar mogen niet gehypet worden.
Moraal van het verhaal: vergeet wat hierboven staat en onthoud dat we sneller minder troep moeten uitstoten.
By the way, weet u wat de boom in uw tuin gratis doet ?
Eén vierde van de door de mens geproduceerde CO2 verdwijnt in de oceanen, een ander kwartje van het broeikasgas wordt opgenomen door vegetatie en bodem.
De rest wordt niet verwerkt door de aarde maar blijft in de atmosfeer, met onderstaande grafiek tot gevolg.
Niet goed natuurlijk, maar het positieve is dat wij impact hebben op de toekomst. Allemaal samen, maar vooral ook individueel. It’s up to us !
Jaarlijks stoten we ongeveer 40 miljard ton CO2 uit, hoofdzakelijk komende van de verbranding van fossiele brandstoffen (steenkool, aardolie, aardgas, …).
Ongeveer 1/4 wordt opgenomen in vegetatie en bodem. Een ander 1/4 wordt geabsorbeerd door de oceanen (verzuring).
De rest, dus 20 miljard ton, stapelt zich op in de atmosfeer en verhoogt jaarlijks de hoeveelheid CO2 met 2 ppm waardoor de temperatuur in onze leefwereld blijft toenemen.
De gevolgen zijn bekend: het klimaat verandert.
Ijskappen en gletsjers smelten en zullen tegen 2050 de zeespiegel met ongeveer 25 cm doen stijgen (tov 2000). Deze onomkeerbare beweging veroorzaakt een verschuiving van het woongebied van mens en dier.
Bij ons wordt het weer extremer: drogere zomers met meer hittegolven, zwaardere buien met kans op overstromingen, …
Maar vooral de arme gebieden zullen nog meer aan levenscomfort inleveren: watertekort en overstromingen, slechtere oogsten, ziektes, … . En juist deze landen hebben niet de financiële mogelijkheid om zich aan de klimaatverandering aan te passen die grotendeels door de rijkere landen veroorzaakt is. Deze dubbele onrechtvaardigheid werd te pas en te onpas verwaarloosd door beleidsmakers van de oude stempel.
Gelukkig komen steeds meer rijke landen tot betere inzichten: EU Green Deal 2050, China 2060, VK 2050, …
CO2 per hoofd: het Midden-Oosten, Australië, Canada en de USA spannen de kroon. Vanwege het groot aantal (arme) inwoners in China en Indië, is de verdunning daar het grootst.
CO2 per regio: vanaf 1950 in sneltempo de verkeerde kant op. Als uw (groot)ouders zeggen dat vroeger alles beter was, dan hebben ze op minstens 1 punt gelijk.
CO2 per brandstof: we halen het koolstofatoom uit de grond, verbranden het, dan komt het in de atmosfeer en ’t spel is begonnen.
Deze energieblog is zodanig ingesteld dat hij zichzelf vernietigt als de daling van bovenstaande curve is ingezet. Fingers crossed.
De zomer is voorbij, ipv geurende BBQ’s gaan ’s avonds houtvuren de reukorganen strelen.
Lekker gezellig, maar houtkachels en open haarden zijn een belangrijke bron van luchtvervuiling, en ook in huis zorgt het voor een slechtere luchtkwaliteit.
Velen denken: de boom haalt CO2 uit de lucht tijdens zijn bestaan, daarna stook ik hem op, dus ben ik CO2-neutraal. Het echte verhaal is anders: de boom doet er vele jaren over om groot te worden, hij wordt verbrand in enkele weken tijd maar wordt niet steeds terug aangeplant. Bijkomend zijn er de fijnstof problematiek en de slechte verbranding.
Er is een goede reden waarom er zo weinig houtkachels en open haarden worden geplaatst in nieuwbouwwoningen. Toch geeft de Vlaamse overheid een premie voor het vervangen van een kachel ? De premie verschuiven naar isolatie is de betere optie.
Op de meeste plaatsen in de westerse wereld zijn er voldoende alternatieven om te (over)leven.
Hoe meer koolstofatomen we verbranden, hoe slechter voor onze atmosfeer. Er is een overvloed aan zon, wind en water om vanuit deze duurzame bronnen voldoende alternatieve brandstoffen (waterstof, methanol, …) en elektriciteit te maken om te voldoen aan de verzuchtingen van onze consumptiemaatschappij. De winsten op lange termijn zijn onbetaalbaar.
Tip: Haal uw centen van het spaarboekje en investeer mee in een propere toekomst.
CO2: het lelijkste eendje van vandaag, is vies en tast onze leefomgeving aan.
Stel nu dat we dat onsympathieke beest zouden gebruiken als grondstof, en dus zo kunnen transformeren tot een waardevol product voor onze samenleving.
Aan studies en initiatieven geen gebrek, de volgende stap zetten is moeizaam maar ook op termijn zal technologie ons oplossingen aanreiken. Her en der wordt CO2 al gebruikt, maar globaal gezien is de uitstoot vele malen groter dan het gebruik ervan.
Het reduceren van CO2 is een kerntaak voor onze generatie. Collectief en individueel, én daar kan vandaag wel iets aan gedaan worden.
Het is niet “wie” onze kerncentrales uitbaat dat belangrijk zou moeten zijn, maar wel de “doelstellingen” die we willen behalen: CO2-arme en goedkope elektriciteit beschikbaar stellen aan de burgers.
Een verlenging van enkele van onze kerncentrales (12 g CO2/kWh) met 10 jaar, het bouwen van enkele nieuwe flexibele gascentrales (490 g), maar vooral de investeringen in nieuwe windmolenparken (12 g), zonneparken (41 g) en een waterstofnetwerk dringen zich op. Dus een én-én-verhaal ipv een of-of-verhaal.
Laat ons hopen dat de langetermijndoelen de partijkleuren kunnen overstijgen in het energiedebat.